Dziedziczenie po małżonku a separacja
Separacja, separacji nie równa.
Zanim dowiesz się jaki wpływ na dziedziczenie ma separacja powiem Ci, czy naprawdę jesteś w separacji.
Ludzie się rozstają, tak bywa. Jedno z małżonków się wyprowadza i oboje zaczynają od początku. Nowy partner, nowe mieszkanie, nowy samochód, czasem nowa firma…
Jest dobrze i nie ma po co wracać do starych sporów i kłótni. Rozwód? To się kiedyś załatwi… Zresztą, raz albo dwa trzeba było coś podpisać dla banku. Da się to przeżyć.
Znasz to?
Jeśli tak, to znaczy, że jesteś w tzw. separacji faktycznej.
Faktycznie nie żyjesz razem z małżonkiem, wszelkie więzy – po za formalnymi – ustały. Jesteście małżeństwem tylko na papierze.
Taka separacja nie ma żadnej mocy prawnej i w żaden sposób nie zmienia zasad dziedziczenia po małżonku.
Twój małżonek będzie po Tobie dziedziczył na takich samych zasadach jakbyście byli w normalnym związku.
Te zasady opisałem tutaj:
Dziedziczenie po małżonku, a rozdzielność majątkowa
Separacja prawna
Czy zatem małżonkowie pozostający ze sobą w separacji dziedziczą po sobie na normalnych zasadach? Nie, ale tylko w przypadku, kiedy separacja nastąpiła na podstawie orzeczenia sądu po przeprowadzeniu sprawy sądowej.
Jeśli dysponujesz takim orzeczeniem, to ani Ty nie dziedziczysz po małżonku, ani on po Tobie. Z punktu widzenia prawa spadkowego jesteście traktowani tak, jakby było już po rozwodzie.
Na co uważać?
Po pierwsze, jeśli pomimo orzeczonej separacji powróciliście do siebie, to po pierwsze Wam gratuluję, a po drugie napominam, żebyście jak najszybciej uchylili orzeczenie o separacji, bo wg prawa spadkowego jesteście wobec siebie obcymi ludźmi.
Po drugie, jeśli nie wróciliście do siebie, to przypomnij sobie czy przez przypadek nie sporządziłeś/aś testamentu. Testament powołujący do dziedziczenia małżonka pozostaje w mocy nawet pomimo orzeczonej separacji.
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Dziedziczenie po małżonku, a rozdzielność majątkowa
Może tak być, że na mocy odpowiedniej umowy majątkowej (intercyzy) lub na podstawie wyroku sądu pomiędzy małżonkami ustanawiana jest rozdzielność majątkowa. Małżonkowie są związani więzami typowymi dla małżeństwa, jednak z wyłączeniem wspólności majątkowej. Każde z nich dysponuje swoim prywatnym (tzw. osobistym majątkiem).
Czy ma to jakikolwiek wpływ na dziedziczenie? Teoretycznie nie, a praktycznie tak.
Już tłumaczę.
Małżonek pozostający w ustroju rozdzielności majątkowej dziedziczy na tych samych zasadach i w takim samym udziale, jak w sytuacji gdy pomiędzy małżonkami istnieje wspólność małżeńska.
Więcej: Dziedziczenie po małżonku
Od strony praktycznej jedyna różnica jest taka, że nie bierze on jednak udziału w podziale majątku wspólnego.
Co to oznacza?
W innym miejscu wyjaśniałem już, że po śmierci jednego z małżonków pozostających we wspólności majątkowej drugi małżonek w pierwszym etapie staje się wyłącznym właścicielem połowy majątku wspólnego (ta połowa faktycznie nie jest dziedziczona, a przysługuje mu dlatego, że cały majątek zmarłego wchodził w skład majątku wspólnego).
Dopiero druga połowa tego majątku przysługująca zmarłemu podlega dziedziczeniu i z tej połowy pozostający przy życiu małżonek otrzymuje stosowny udział.
Więcej: Rozdzielność majątkowa
Dziedziczenie a rozdzielność majątkowa – przykład I:
W skład majątku wspólnego małżonków posiadających dwóch synów wchodzi stumetrowe mieszkanie we Wrocławiu położone blisko parku.
Po śmierci jednego z małżonków, drugiemu przysługiwać będzie połowa mieszkania oraz 1/3 z połowy zmarłego. Synowie odziedziczą tylko 1/3 z połówki spadkodawcy, a zatem w wyniku dziedziczenia pozostający przy życiu małżonek będzie właścicielem mieszkania w 4/6 części, a każde z dzieci po 1/6.
Tymczasem, gdyby małżonkowie mieli rozdzielność majątkową, a mieszkanie wchodziło w skład majątku osobistego zmarłego małżonka, wówczas po jego śmierci każdy ze spadkobierców stałby się właścicielem mieszkania w 1/3 części.
Widzisz różnicę? W pierwszym przypadku pozostający przy życiu małżonek uzyskał 4/6 mieszkania, a w drugim tylko 1/3.
Dziedziczenie a rozdzielność majątkowa – przykład II:
Żeby w pełni wyjaśnić te zasady muszę przytoczyć jeszcze jeden przykład.
Załóżmy, że wspomniane stumetrowe mieszkanie usytuowane w pobliżu parku zostało zakupione przez małżonków zaraz po ślubie – szczęściarze J.
Dopiero potem, ze względu na to, że mąż prowadził dochodową, ale dosyć ryzykowną działalność gospodarczą, małżonkowie zdecydowali się ustanowić pomiędzy sobą rozdzielność majątkową.
W takim przypadku dziedziczenie tego mieszkania po śmierci jednego z małżonków wyglądałoby tak samo, jak w przypadku, gdyby pozostawali we wspólności małżeńskiej.
Nabywając je do majątku wspólnego, a następnie ustanawiając rozdzielność majątkową małżonkowie stali się współwłaścicielami tego mieszkania w części po ½. Tylko połowa zmarłego małżonka podlega dziedziczeniu, a w efekcie końcowym pozostały przy życiu małżonek będzie posiadał udział w mieszkaniu o wartości 4/6, a dzieci po 1/6.
Jak widzisz są takie sytuacje, w których rozdzielność majątkowa nic nie zmienia w zasadach dziedziczenia, ale występują również takie, w których wygląda to wszystko nieco inaczej.
Więcej o zasadach dotyczących majątku wspólnego małżonków możesz przeczytać na moim drugim blogu tj. rozwod-i-podzial-majatku.pl
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Jak obniżyć wartość zachowku – prywatna opinia biegłego
Jeśli nie masz możliwości uniknąć zapłaty zachowku, możesz postarać się obniżyć jego wysokość.
Na marginesie zapytam, czy że czytałeś już mój wpis: Jak uniknąć zachowku?
Jeśli nie, to zrób to jak najszybciej, bo być może zamiast zadowalać się obniżaniem zachowku możesz wcale go nie płacić.
Skoro czytasz dalej, to pewnie prędzej czy później przyjdzie Ci zachowek zapłacić. Kwestia tylko ile?
Zasady obliczania zachowku wyjaśniłem tutaj: Ile wynosi zachowek
W tym wpisie przedstawię Ci jeden ze sposobów jak możesz spróbować go obniżyć.
Obniż wartość substratu zachowku
Wiesz już, że wartość zachowku zależy od wartości majątku spadkowego lub wartości otrzymanych przez Ciebie darowizn. O ile nie były to środki pieniężne, a np. nieruchomość (najczęściej), to w toku sprawy o zachowek będzie trzeba tę wartość ustalić. Z reguły robi to powołany przez sąd biegły rzeczoznawca.
Dla sądu istotna jest tylko opinia sporządzona przez rzeczoznawcę, który jest wciągnięty na listę biegłych sądowych. Inne opinie dla sądu się nie liczą, dlatego z reguły każdy prawnik Ci powie, że nie ma potrzeby przedstawiać w sprawie innej opinii.
Moja rada: Zleć przygotowanie opinii dotyczącej wartości spadku prywatnemu biegłemu, którego nazwisko znajduje się na liście biegłych sądowych.
Listy biegłych sądowych prowadzą Sądy Okręgowe. Nazwiska biegłych z ośrodka wrocławskiego znajdziesz pod tym linkiem Lista biegłych sądowych..
Osoby z listy biegłych sądowych nie są urzędnikami czy pracownikami sądu. To z reguły osoby, które mają fachową wiedzę w danej dziedzicznie (np. wyceny nieruchomości czy ruchomości) i „dorabiają sobie” jako biegli w sądzie. Takie osoby często prowadzą swoje prywatne firmy, w ramach których również wyceniają określone dobra (np. nieruchomości).
Znajdź taką osobę i zleć jej przygotowanie opinii dotyczącej wartości majątku, który będzie szacowany w sprawie o zachowek celem ustalenia jego wysokości. Wyjaśnij przy tym dokładnie, że potrzebujesz taką opinię do sprawy o zachowek. Najczęściej biegły działając na Twoje zlecenie (nawet nieświadomie) tak przygotuje opinię, żeby spełniała albo choćby częściowo uwzględniała Twoje oczekiwania co do wartości spadku.
Obniżenie zachowku – co zyskujesz zlecając opinię prywatnemu biegłemu?
Po pierwsze, poznasz prawdziwą wartość majątku spadkowego. Jeśli dojdzie do negocjacji w sprawie zawarcia ugody będziesz mniej więcej wiedział jaką kwotę możesz zaoferować w celu ugodowego załatwienia sprawy zachowku.
Jeśli Twój przeciwnik nie przygotował takiej opinii będzie bazował na swoich przypuszczeniach nie mając pewności, czy są właściwe.
W sytuacji, kiedy żądania oponenta będą zbyt wygórowane możesz ostatecznie pokazać mu przygotowaną opinię i przekonać, że nie uzyska więcej nawet w toku sprawy sądowej. Oczywiście nie rób tego na samym początku negocjacji, ponieważ być może uda Ci się przekonać powoda, że spadek miał jeszcze niższą wartość, niż wskazał wynajęty przez Ciebie biegły.
Jeśli do zawarcia ugody nie dojdzie pokaż opinię biegłego sądowi. Jest spora szansa, że wtedy sąd włączy się do negocjacji i przekona Twojego przeciwnika do zawarcia ugody bez konieczności dalszego prowadzenia sprawy (nie dlatego, że Cię lubi, ale dlatego że sędzia z reguły chce jak najszybciej pozbyć się sprawy – w sądzie rządzi statystyka i każda zamknięta sprawa jest na wagę złota).
Nawet jeśli i to się nie powiedzie, biegły sądowy, który będzie na zlecenie sądu przygotowywał taką opinię, pewnie chętnie zasugeruje się opinią, którą przedstawiłeś. Jest szansa, że w efekcie wyceni majątek na podobną wartość.
Jeśli zrobi inaczej, możesz zwrócić się do „swojego” biegłego, żeby pomógł Ci wskazać błędy i wady opinii przygotowanej przez biegłego sądowego. Istnieją wówczas szanse, że biegły sądowy zmieni swoje zdanie lub sąd powoła nowego biegłego.
Inne sposoby na obniżenie wysokości zachowku?
Innym sposobem na obniżenie wartości zachowku jest powołanie się na zasady współżycia społecznego. Na ten temat pisałem już we wpisie – Zachowek a zasady współżycia społecznego.
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Dziedziczenie po małżonku – zasady
Jak dziedziczy małżonek?
Małżonek jest z reguły jedną z najważniejszych osób w naszym życiu, a przynajmniej – w idealny świecie – powinien być. Z tej reguły wychodzi prawo spadkowe, zgodnie z którym małżonek wchodzi w skład osób powołanych do dziedziczenia po spadkodawcy.
Co więcej często bywa tak, że przypada mu największy udział w spadku.
Dzieje się tak gdy małżonek dziedziczy wraz z rodzicami spadkodawcy (wówczas jego udział w spadku wynosi ½ podczas gdy każdy z rodziców może liczyć tylko na ¼ spadku).
Podobnie w sytuacji, kiedy małżonek dziedziczy wraz z dziećmi o ile dzieci jest więcej niż trójka. W takim wypadku małżonek zawsze otrzymuje ¼ spadku, a dzieci dzielą po równo pomiędzy siebie resztę majątku.
Obliczając udział współmałżonka pamiętaj o majątku wspólnym
Oprócz powyższy zasad należy mieć także na uwadze, że z reguły (w idealnym świecie) cały majątek spadkodawcy stanowi majątek wspólny jego i jego małżonka.
Oznacza to, że w wyniku dziedziczenia małżonkowi po pierwsze przypada w udziale połowa majątku wspólnego, a dopiero druga połowa majątku wspólnego jest dziedziczona wg powyższych zasad.
Przykład:
W skład majątku spadkodawcy i jego żony (majątku wspólnego) wchodzi dom z wielkim ogrodem. Małżonkowie mają czwórkę dzieci.
Po śmierci spadkodawcy jego małżonka stanie się wyłączonym właścicielem połowy domu (ponieważ jest to przypadająca na nią część majątku wspólnego małżonków), a dodatkowo otrzyma ¼ majątku spadkodawcy (czyli ¼ z drugiej połowy domu). Resztą podzielą się dzieci w częściach równych.
W efekcie spadkobrania sytuacja domu będzie wyglądała tak:
Żona – ½ + ( ¼ z ½ części domu) = 5/8
Każde z dzieci – (¾ z ½ części domu) podzielić na 4 = 3/8 podzielić na 4 = 3/32
Co to jest zapis naddziałowy?
Małżonek może żądać dodatkowych korzyści ze spadku jeśli dziedziczy z ustawy w zbiegu z innymi spadkobiercami. Zasada ta nie dotyczy zstępnych spadkodawcy (dzieci, wnuki), o ile mieszkali z nim razem w chwili jego śmierci, zatem mowa tu głównie o rodzicach lub rodzeństwie spadkodawcy. Oczywiście będzie ona dotyczyć także dziedziczenia z dziećmi, które stale nie zamieszkiwały ze spadkodawcą (czyli z reguły dorosłych i samodzielnych).
W takim wypadku małżonek może żądać ze spadku ponad swój udział spadkowy przedmiotów urządzenia domowego, z których za życia spadkodawcy korzystał wspólnie z nim lub wyłącznie sam. Może to dotyczyć np. mebli, sprzętu RTV i AGD, komputerów domowych, dekoracji mieszkania itd. Prawo to przysługuje małżonkowi tylko wtedy, gdy pozostawał we wspólnym pożyciu ze spadkodawcą do chwili jego śmierci.
To wszystko zasady dziedziczenia w idealnym świecie. Jeśli zdajesz sobie sprawę z tego, że świat nie zawsze taki jest, przeczytaj te wpisy:
- Dziedziczenie po małżonku, a rozdzielność majątkowa
- Dziedziczenie po małżonku a separacja
- Rozwód, a dziedziczenie
- Wyłączenie małżonka od dziedziczenia
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Komu należy się zachowek
Komu należy się zachowek? A może bardziej interesuje Cię odpowiedź na pytanie, czy Tobie należy się zachowek? W tym wpisie znajdziesz odpowiedzi na oba powyżej wskazane pytania, a jeśli nie uda mi się rozwiać Twoich wątpliwości, zadaj pytanie w komentarzu.
Będziesz mógł żądać zachowku jeśli spełniasz wszystkie trzy poniżej wskazane warunki.
Zachowek zależy od stopnia pokrewieństwa
Jesteś dzieckiem (wnukiem, prawnukiem itd.), małżonkiem lub rodzicem spadkodawcy. Jeśli nie, niestety odpadasz z gry o zachowek.
Nawet jeśli byłeś blisko ze spadkodawcą, może nawet bliżej niż osoby uprawnione do zachowku, może się nim zajmowałeś i opiekowałeś. Niestety przepisy o zachowku nie przewidują dla Ciebie żadnej nagrody.
Ważne jest to, czy dziedziczyłbyś po spadkodawcy
Czytasz dalej, więc pewnie przebrnąłeś przez punkt pierwszy. Uważaj! Drugi warunek może Cię pozbawić zachowku. Możesz go otrzymać tylko wtedy, gdy po danym spadkodawcy byłbyś powołany do spadku z ustawy. Inaczej mówiąc, kiedy dziedziczyłbyś po spadkodawcy, gdyby nie było testamentu. O tym, kiedy zostałbyś powołany do spadku możesz przeczytać tutaj: Dziedziczenie ustawowe
W skrócie można powiedzieć, że małżonek (obecny, a nie ex małżonek) dziedziczy co do zasady zawsze. Chyba, że został wyłączony od dziedziczenia na podstawie odpowiedniego wyroku sądu po przeprowadzeniu sprawy w sądzie. (Musiałbyś brać w tej sprawie udział, jeśli nie wiesz o co chodzi, to najpewniej nie było takiej sprawy i nie powinieneś się tym punktem przejmować.) Nie będzie dziedziczył małżonek będący w separacji sądowej i taki, który został wydziedziczony w testamencie lub uznany za niegodnego dziedziczenia.
Dzieci również co do zasady dziedziczą zawsze, chyba że zostały wydziedziczone lub uznane za niegodne dziedziczenia.
Wnuki dziedziczą tylko wtedy, gdy ich rodzice zmarli przed spadkodawcą. Ta sama zasada dotyczy dalszych zstępnych (pra wnuków, pra pra wnuków itd.). Czasem wnuki i dalsi zstępni mogą odziedziczyć prawo do zachowku. Więcej na ten temat – Dziedziczenie prawa do zachowku
Rodzice spadkodawcy dziedziczą po nim tylko wtedy, gdy nie miał dzieci. Jeśli zatem jesteś rodzicem spadkodawcy, który posiadał własne potomstwo – odpadasz z gry o zachowek.
Dostałeś coś ze spadku? Ucierpi na tym Twój zachowek.
Nie otrzymałeś z majątku spadkowego przedmiotów, praw, nieruchomości lub pieniędzy o wartości przekraczającej należny Ci zachowek.
Uważaj, bo musisz zaliczyć nie tylko to, co np. przypadło Ci w testamencie, ale także to, co otrzymałeś od spadkodawcy jeszcze za jego życia (np. w postaci darowizn).
Jeśli faktycznie coś dostałeś od spadkodawcy, albo bezpośrednio po jego śmierci ustal najpierw – Ile wynosi zachowek. Dzięki temu będziesz mógł przeliczyć, czy otrzymałeś już wszystko, co Ci się należy, czy możesz liczyć na więcej.
Jeśli natomiast nie otrzymałeś nic, przeczytaj: Jak dochodzić zachowku
Więcej ciekawych informacji o zachowku znajdziesz tutaj: Zachowek
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Podatek od zachowku
Często osoby dochodzące zachowku nie zdają sobie sprawy z tego, że pod pewnymi warunkami od zachowku można zapłacić podatek wg ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Jeśli nie chcesz go płacić przeczytaj dokładnie ten wpis.
O podatku od spadków pisałem już w innym miejscu na blogu (przeczytaj: Podatek od spadku). W przypadku zachowku obowiązują te same zasady, a najważniejsza z nich jest taka, że małżonek, dzieci i wnuki oraz rodzice i dziadkowie są z tego podatku zwolnieni. Jeśli czytałeś poprzednie moje wpisy, że zachowek przysługuje tylko tym osobom (przeczytaj: Zachowek).
Nie tak szybko. Warunkiem uzyskania zwolnienia jest dokonanie odpowiedniego zgłoszenia do urzędu skarbowego i to w odpowiednim terminie.
Zgłoszenia trzeba dokonać w terminie 6 miesięcy od chwili zaspokojenia roszczenia, czyli fizycznego otrzymania zachowku.
Bez znaczenia jest zatem to, czy zachowek jest wypłacany dobrowolnie czy też na podstawie orzeczenia sądowego, a także kiedy zapadł wyrok lub zawarto ugodę w sprawie zapłaty zachowku.
Zgłoszenia dokonuje się na urzędowym formularzu SD Z2.
Czy naprawdę muszę zgłaszać zachowek do urzędu skarbowego?
Jeśli wysokość zachowku jest niższa niż kwota wolna od podatku – czyli 9637, 00 PLN to nie musisz niczego zgłaszać. Natomiast jeśli zlekceważysz obowiązek zgłoszenia w przypadku wyższego zachowku, to możesz spodziewać się, że urząd skarbowy naliczy Ci podatek.
Wysokość podatku od zachowku jest taka sama, jak w przypadku podatku od spadku. Żeby ją ustalić należy od sumy zachowku odjąć powyżej wskazaną kwotę wolną od podatku, a następnie od tak ustalonej kwoty podatek będzie wynosił:
- 3 % – gdy wartość zachowku pomniejszonego o kwotę wolną od podatku jest wyższa niż 10 278, 00 PL
- 308,30 PLN + 5 % nadwyżki ponad 10 278 PLN – gdy wartość zachowku pomniejszonego o kwotę wolną od podatku zawiera się w przedziale pomiędzy 10 278 PLN a 20 556 PLN
- 822, 20 PLN + 7 % nadwyżki ponad 20 556 PLN – gdy wartość zachowku pomniejszonego o kwotę wolną od podatku przekracza 20 556, 00 PLN.
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Ile wynosi podatek od spadku?
Wysokość podatku od spadku zależy od wartości spadku (należnego udziału spadkowego), a także stopnia pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercami. W przypadku najbliższej rodziny podatku nie płaci się wcale, zaś najwyższa jego stawka może wynosić nawet 20%.
Stopień bliskości ze zmarłym tworzy trzy tzw. grupy podatkowe. Dla każdej z tych grup wysokość podatku jest inna. Nadto, w każdej z nich obowiązuje inna kwota wolna od podatku.
Ile wynosi podatek od spadku w I grupie podatkowej?
Grupę tworzą małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie.
Na wstępie warto wskazać, że spośród powyżej wskazanych osób tylko teściowie, zięć i synowa będą musieli zapłacić podatek. Pozostałe osoby – po spełnieniu określonych warunków – są całkowicie zwolnione z podatku (przeczytaj: Podatek od spadku)
W tej grupie podatkowej kwota wolna od podatku to 9637, 00 PLN.
Celem obliczenia należnego podatku należy od wartości spadku przypadającego na określonego spadkobiercę odjąć tę kwotę. Jeśli wartość jest mniejsza niż zero, to podatku w ogóle się nie płaci i nie trzeba dokonywać żadnych zgłoszeń.
Jeśli wynik powyższego działania jest wyższy niż zero, ale niższy niż 10 278, 00 PLN, to podatek wynosi 3% wartości spadku.
W przypadku, gdy wartość majątku jest jeszcze wyższa, ale nie przekracza 20 556, 00 PLN należny podatek to 308, 30 PLN + 5% nadwyżki od wartości ponad 10 278, 00 PLN.
Gdy majątek przekracza wartość 20 556, 00 PLN wówczas podatek wynosi 822, 20 PLN i 7% nadwyżki ponad 20 556 PLN
Przykład:
Wartość udziału spadkowego przypadającego na spadkobiercę (np. na zięcia) wynosi 25 000, 00 PLN to obliczenie podatku wygląda tak:
Krok 1 – kwota wolna od podatku
25 000, 00 – 9637, 00 PLN = 15 363 PLN
Krok 2 ustalenie nadwyżki powyżej 10 278, 00 PLN
15 363 PLN – 10 278, 00 PLN = 5085 PLN
Krok 3 – sumowanie
308, 30 PLN + (5% z 5085 PLN) = 308, 30 PLN +254, 25 PLN = 562, 55 PLN
W kolejnych grupach obliczenia są analogiczne, jednak wartości są nieco inne. Im dalsza grupa, tym podatek wyższy.
Ile wynosi podatek od spadku w II grupie podatkowej?
W tej grupie będą znajdować się zstępni rodzeństwa (siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (wujkowie, ciotki), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
Kwota wolna od podatku dla osób z tej grupy wynosi 7276 PLN.
Wysokość podatku to:
- 7% – gdy wartość udziału spadkowego nie przekracza 10 278 PLN
- 719, 50 PLN + 9% nadwyżki ponad 10 278 PLN – gdy wartość udziału spadkowego zawiera się w przedziale pomiędzy 10 278 PLN a 20 556 PLN
- 1644, 50 PLN + 12% nadwyżki ponad 20 556, 00 PLN – gdy wartość udziału spadkowego przekracza 20 556, 00 PLN.
Pamiętamy, żeby od wartości udziału, o którego liczymy podatek odjąć kwotę wolną od podatku.
Ile wynosi podatek od spadku w III grupie podatkowej?
W tej grupie są wszystkie inne osoby niewymienione w grupach I i II. W przypadku osób z tej grupy kwota wolna od podatku to 4902, 00 PLN zaś podatek wynosi:
- 12% – gdy wartość udziału spadkowego nie jest wyższa niż 10 278, 00 PLN
- 1233, 40 PLN + 16% nadwyżki ponad 10 278 PLN – gdy wartość udziału spadkowego zawiera się w przedziale pomiędzy 10 278 PLN a 20 556 PLN
- 2977, 90 PLN + 20% nadwyżki ponad 20 556 PLN – gdy wartość udziału spadkowego przekracza 20 556, 00 PLN.
Podobnie jak wyżej nie zapomnij od wartości udziału, o którego liczymy podatek odjąć kwoty wolną od podatku.
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Podatek od spadku
Czy nabycie spadku jest opodatkowane?
Na początek zła informacja: co do zasady tak – chodzi o podatek od spadków i darowizn. Obowiązek zapłaty tego podatku (obowiązek podatkowy) powstaje co do zasady z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.
W wyjątkowych wypadkach obowiązek podatkowy może wystąpić już w chwili przyjęcia spadku, czy bądź w dniu złożenia oświadczenia o jego przyjęciu lub z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku.
Obliczanie wysokości podatku od spadków i darowizn jest na tyle skomplikowane, że dotyczy go cały wpis na blogu.
Jeśli interesuję Cię ten temat przeczytaj: Ile wynosi podatek od spadku?
Ważne! Zwolnienia od podatku od spadków – przeczytaj koniecznie
Dobra informacja jest taka, że istnieje wiele zwolnień od tego podatku, a w tym wpisie wyjaśnię Ci wszystkie zasady tych zwolnień. Czytaj uważnie i sprawdź, czy któreś z nich możesz wykorzystać.
Całkowicie zwolnieni od podatku od spadku są:
- małżonek
- zstępny (dzieci, wnuki)
- wstępni (rodzice, dziadkowie)
- rodzeństwo
- pasierb, ojczym i macocha
Te osoby wcale nie zapłacą podatku od spadku pod warunkiem, że dopełnią określone formalności przed urzędem spadkowym, o czym piszę w dalszej części artykułu.
Niestety nabycia spadku od wujka lub ciotki jest objęte podatkiem. Warto zatem przy sporządzeniu testamentu zastanowić się czy do spadku powołać np. siostrzeńca, który zapłaci podatek, czy siostrę, która – jako rodzeństwo – tego podatku nie zapłaci. Zwolnienia nie ma także na linii teść, teściowa – zięć, synowa.
Jest i gorsza wiadomość dla osób, które nabyły spadek od spadkobiercy zmarłego przed dniem 1 stycznia 2007r. Takie osoby nie są objęte zwolnieniem.
Kwota wolna od podatku
Nie płaci się podatku od spadku również wówczas, gdy jego wartość nie przekracza kwoty wolnej od podatku. Wysokość tej kwoty zależy od tego, w której „grupie podatkowej” jesteś.
Zwolnione jest nabycie spadku o wartości:
- 9637 PLN w przypadku osób wchodzących w skład I grupy podatkowej,
- 7276 PLN w przypadku osób wchodzących w skład II grupy podatkowej,
- 4902 PLN w przypadku osób wchodzących w skład III grupy podatkowej.
W której grupie się znajdujesz? Oto one.
Grupa I – małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie;
Grupa II – zstępni rodzeństwa (siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (wujkowie, ciotki), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
Grupy III – inne osoby
W przypadku gdy ze spadku uzyskujesz wartość niższą lub równą kwocie wolnej od podatku nie musisz dokonywać żadnych formalności związanych ze zgłoszeniem spadku do urzędu skarbowego. W przeciwnym razie czytaj dalej
Formalności podatkowe związane z nabyciem spadku
Warunkiem skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatków od spadków jest dokonanie odpowiedniego zgłoszenia do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.
Każda z osób, które nabyły spadek musi złożyć w tym celu zgłoszenie na odpowiednim formularzu (SD – Z2). W treści formularza należy wskazać cały odziedziczony majątek i jego wartość. Po zgłoszeniu warto złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkiem od spadków i darowizn po danym spadkodawcy. To zaświadczenie będzie potrzebne np. przy sprzedaży nieruchomości.
WAŻNE: Zlekceważenie tego obowiązku będzie wiązać się z koniecznością zapłaty podatku!
W przypadku osób nieobjętych całkowitym zwolnieniem procedura jest podobna. Termin jest jednak krótszy, albowiem wynosi tylko jeden miesiąc od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.
W tym terminie trzeba złożyć zeznanie podatkowe na formularzu SD – Z3 wraz z dokumentami mającymi wpływ na określenie wartości nabytego spadku.
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Poświadczenie dziedziczenia
Co to jest poświadczenie dziedziczenia?
Notarialne poświadczenie dziedziczenia to dowód na to, że dany spadkobierca nabył prawa do spadku po określonym spadkodawcy. Po umieszczeniu w rejestrze prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną spełnia ono zatem taką samą funkcję i ma taką samą moc, jak postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
Nie chcę drugi raz powtarzać tych samych zagadnień, więc jeśli potrzebujesz informacji o tym, kiedy i gdzie będziesz potrzebował dowodu, którym wykażesz swoje prawa do spadku odsyłam Cię do wpisu: Stwierdzenie nabycia spadku.
Kto może sporządzić poświadczenie dziedziczenia?
Taki dokument może być przygotowany tylko przez notariusza. Dobra wiadomość jest taka, że poświadczenie dziedziczenia może przygotować każdy notariusz w kraju i to niezależnie do tego, gdzie przed śmiercią mieszkał spadkodawca o ile był obywatelem polski.
Jest to jeden z atutów tej procedury w porównaniu ze stwierdzeniem nabycia spadku, które może być przeprowadzone tylko w wyznaczonych sądach – Stwierdzenie nabycia spadku – właściwość
Kiedy można sporządzić poświadczenie dziedziczenia?
Pierwszym warunkiem jest to, że wszyscy spadkobiercy muszą być ze sobą zgodni, co do kręgu spadkobierców, wysokości przysługujących im udziałów, podstawy dziedziczenia (ustawowe, czy testamentowe).
Jakikolwiek spór w tym zakresie wyłącza możliwość sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, a spadkobiercom pozostaje procedura sądowa.
Drugim warunkiem koniecznym jest to, że do aktu muszą jednocześnie stanąć wszystkie osoby wchodzące w krąg spadkobierców ustawowych i testamentowych (wszystkie te osoby muszą być obecne, nawet wówczas, gdy na podstawie testamentu dziedziczy tylko jedna z nich).
Akt poświadczenia dziedziczenia może zostać sporządzony, kiedy do dziedziczenia dochodzi na podstawie ustawy lub na podstawie testamentu – z wyłączeniem testamentu szczególnego.
Treść poświadczenia dziedziczenia
W treść aktu określa się m. in. spadkodawcę oraz spadkobierców jak również tytuł powołania do spadku i wartość przysługujących udziałów. Akt poświadczenia dziedziczenia nie zawiera żadnej wzmianki o składzie majątku spadkodawcy, a także nie wskazuje tego, które konkretnie składniki tego majątku przypadają na rzecz konkretnego spadkobiercy (chyba, że mamy do czynienia z zapisem windykacyjnym)
Plusy i minusy notarialnego poświadczenia dziedziczenia
Do niewątpliwych plusów należy to, że można je uzyskać znacznie szybciej, niż postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku i przejść do dalszych kroków w procedurze spadkowej (przeczytaj: Stwierdzenie nabycia spadku i co dalej). Dla niektórych osób wartością jest także to, że nie trzeba brać udziału w „stresującej” procedurze sądowej.
Trudnością zwykle okazuje się konieczność zebrania się u notariusza wszystkich spadkodawców, a także brak jakichkolwiek sporów pomiędzy nimi.
Akt poświadczenia dziedziczenia, a stwierdzenie nabycia spadku.
Poniżej możesz pobrać darmowy ebook szczegółowo omawiający różnice pomiędzy sądową procedurą nabycia spadku, a sporządzeniem aktu poświadczenia dziedziczenia. Dzięki niemu zorientujesz się, która z tych procedur sprawdzi się w Twoim przypadku.
Raport – Kancelaria Klisz i Wspólnicy – Stwierdzenie nabycia spadku czy poświadczenie dziedziczenia
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Stwierdzenie nabycia spadku – właściwość sądu
Właściwość sądu, czy to naprawdę takie ważne?
Często dla spadkobierców bardzo istotne jest to, który sąd będzie prowadził sprawę o stwierdzenie nabycia spadku. Wyjaśniłem już, że w takiej sprawie – nawet zupełnie nieskomplikowanej – sąd będzie musiał wyznaczyć co najmniej jedną rozprawę zanim wyda odpowiednie postanowienie, w którym wskaże kto i w jakich częściach nabył spadek. Wyjaśniałem także, kto na takiej rozprawie powinien się pojawić.
- Jak wygląda rozprawa w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku?
- Kto musi być obecny na rozprawie w sprawie o nabycie spadku?
Co więcej, w skomplikowanych sprawach, gdzie część spadkobierców kwestionuje ważność testamentu lub testamentów jest kilka, często rozpraw jest więcej.
Kilkakrotne podróże do miejsca prowadzenia sprawy oznaczają z reguły znaczne koszty. Dlatego najlepiej, żeby sprawa toczyła się w miarę blisko Twojego miejsca zamieszkania. Niestety nie zawsze jest to możliwe.
Do jakiego sądu skierować wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Ogólna zasada jest taka, że sprawę o stwierdzenie nabycia spadku powinien prowadzić sąd rejonowy, właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy i właśnie do tego sądu należy wystąpić z takim wnioskiem.
Wyjątki od zasady
Na wielu stronach internetowych możesz przeczytać, że jeśli zmarły nie miał ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce lub tego miejsca nie można ustalić, wniosek o stwierdzenie nabycia spadku należy złożyć do sądu miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.
W wyjątkowych wypadach (gdy nie da się ustalić sądu właściwego na podstawie w/w reguł) o nabyciu spadku będzie orzekał Sąd Rejonowy dla Miasta Stołecznego Warszawy.
Dla porządku powtarzam te informację, ale w tym wpisie głównie chciałbym Ci napisać o innej zasadzie, która nie jest tak szeroko znana.
Otóż pewnego razu udało mi się przekonać sąd, żeby sprawa o stwierdzenie nabycia spadku została rozpoznana przez zupełnie inny sąd, niż ten, który był właściwy wg powyżej wskazanych reguł.
Kluczem było powołanie się na „zasadę celowości”. Wyjaśniłem, że zarówno moja Klientka, jak i pozostali uczestnicy postępowania mieszkają we Wrocławiu, co w tym wypadku oznaczało, że wszyscy będą musieli odbyć co najmniej kilkuset kilometrową podróż celem stawienia się na rozprawie w mieście położonym przy wschodniej granicy kraju.
Sąd zgodził się ze mną, że przeprowadzenie sprawy w miejscu zamieszkania wszystkich osób zainteresowanym jej wynikiem znacznie przyspieszy całą procedurę.
Sprawa ostatecznie odbyła się we Wrocławiu. Pozwoliło to wszystkim zaoszczędzić koszty i czas związane z podróżą. Była to spora oszczędność, ponieważ akurat w tej sprawie nie skończyło się na jednej rozprawie.
Od tamtej pory wielokrotnie stosuję ten sposób, który w wielu przypadkach może być skuteczny.
Jak przenieść sprawę spadkową z powołaniem się na zasadę celowości?
Procedura wystąpienia z takim wnioskiem jest nieco skomplikowana, ale jeśli potrzebujesz w tym zakresie pomocy, napisz do mnie, chętnie wyjaśnię Ci jak to zrobić.
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Adwokat Iwo Klisz - autor bloga
