Pisałem już o tym, że ustalenie tego ile wynosi zachowek wymaga przeprowadzenia dosyć skomplikowanych obliczeń. Pierwszym etapem jest określenie ułamkowej części spadku przypadającego na uprawnionego do zachowku, a następnie substratu zachowku.
Przeczytaj:
Następnym krokiem żeby określić wysokość należnego zachowku, wartość ustaloną w powyższy sposób należy – co do zasady – pomnożyć przez 1/2 (podzielić na pół).
Jest jednak grupa osób uprawnionych do zachowku, która może uzyskać go w wyższej wysokości. Te osoby mogły żądać zachowku w wysokości 2/3 przysługującego im udziału w razie dziedziczenia ustawowego.
Małoletni jako uprawniony do wyższego zachowku
Do grupy osób uprzywilejowanych należą w pierwszej kolejności zstępni, którzy są małoletni. Będą to zarówno dzieci spadkodawcy, jak i jego wnuki, prawnuki i dalsi zstępni.
To czy uprawniony jest małoletni i czy przysługuje mu zachowek w wyższej wartości należy oceniać z chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Bez znaczenia jest zatem fakt, że uprawniony uzyskał pełnoletności w chwili wytoczenia sprawy o zachowek lub wydawania przez sąd wyroku.
Trwała niezdolność do pracy jako podstawa ubiegania się o wyższy zachowek
Drugą grupą osób, którym należy się wyższy zachowek są osoby trwale niezdolne do pracy zarobkowej. W skład tej grupy będą wchodzić emeryci i renciści.
Sam status emeryta czy rencisty nie przesądza automatycznie o możliwości dochodzenia zachowku o wyższej wartości. Zasadniczym warunkiem takiego uprawnienia jest trwała niezdolność do pracy.
Niezdolność może mieć związek z wiekiem. Przyjmuje się, że osoby, które osiągnęły normalny (powszechny) wiek emerytalny mogą w pewnych okolicznościach spełniać warunek trwałej niezdolności do pracy. Z całą pewnością nie będzie uzasadniać żądania podwyższonego zachowku przejście na tzw. wcześniejszą emeryturę.
Podobnie sam status rencisty nie daje gwarancji na uzyskanie wyższego zachowku. Renta może zostać przyznana z tytułu pełnej lub częściowej niezdolności do pracy, a także wówczas gdy niezdolność jest trwała lub występuje przez określony czas. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną – osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.
Tymczasem tylko osoba będąca całkowicie i trwale niezdolna do pracy może żądać podwyższenia zachowku.
W obu wypadkach warunek trwałej niezdolności do pracy musi zachodzić w chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).
