Co to znaczy „przyjęcie spadku”?
Przyjęcie spadku polega na tym, że spadkobierca wyraża zgodę na nabycie wszystkich prawa i obowiązków związanych ze spadkiem. W innym miejscu na blogu tłumaczyłem, że wejście w sytuację prawną spadkodawcy oznacza nie tylko przejęcie aktywów jego majątku, ale także odpowiedzialności za długi spadkowe.
Musisz wiedzieć, że przyjęcie spadku nie zawsze następuje w wyniku świadomej decyzji spadkobiercy, dlatego wszystkie zawarte poniżej informacje mogą być dla Ciebie bardzo ważne.
Czy mogę zmienić zdanie co do przyjęcia spadku?
Pamiętaj także o tym, że nabycie spadku jest w zasadzie nieodwracalne, a ściślej mówić cofnięcie skutków przyjęcia i odrzucenia spadku jest bardzo trudne i może mieć miejsce wyjątkowo (przeczytaj: Uchylenie się od skutków złożenia lub niezłożenia oświadczenia o przyjęciu spadku).
Czy przyjęcie spadku zawsze będzie oznaczać odpowiedzialność za długi spadkodawcy?
W zasadzie tak, ale ważne jest co innego. To nic złego przyjąć spadek, w skład którego wchodzi olbrzymi i nowoczesny dom z ogrodem, w przypadku jeśli będzie to wiązać się z koniecznością zapłaty długu o wartości pięciu, dziesięciu, czy nawet stu tysięcy złotych. Wartość spadku w każdym razie będzie dodatnia, a zatem spadkobierca w efekcie przyjęcia spadku i tak zyska.
Gorzej jest, jeśli wartość spadku jest tak naprawdę ujemna tzn. wartość aktywów jest niższa, niż wartość długów, albo – o zgrozo – w skład spadku wchodzą same długi.
W takich sytuacjach ryzykowne będzie przyjęcie spadku wprost. Przy takim przyjęciu spadku spadkobierca odpowiada za całość długów spadkowych.
W opisanym przypadku znacznie bezpieczniej jest przyjąć spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Wówczas odpowiedzialność za długi spadkowego co prawda istnieje, ale jej górna granica nie może przekroczyć wartości aktywów (tzw. stanu czynnego) spadku.
W skrócie: gdy w skład spadku wchodzi dom z ogrodem, o którym mowa powyżej, to odpowiedzialność spadkobiercy lub spadkobierców za długi spadkowe będzie ograniczona do wartości tego domu. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza pozwoli spadkobiercom na zatrzymanie domu za jednoczesną spłatą wierzycieli spadkowych z własnego majątku.
W jaki sposób przyjąć spadek?
Przyjęcie spadku następuje zwykle poprzez złożenie odpowiedniego oświadczenia przed sądem albo przed notariuszem.
Uważaj, bo może zdarzyć się tak, że nie złożysz żadnego oświadczenia, a mimo to przyjmiesz spadek. Z takim przypadkiem mamy do czynienia wówczas, gdy spadkobierca nie złoży żadnego oświadczenia w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że jest spadkobiercą.
W obecnym stanie prawnym brak takiego oświadczenia nie będzie już tak dotkliwy dla spadkobiercy, jak to było jeszcze jakiś czas temu. Dawniej przeoczenie wspomnianego terminu oznaczało, że spadkobierca przyjmował spadek wprost, a zatem bez ograniczenia swojej odpowiedzialności za długi spadkowe. Mogło to doprowadzić do sytuacji, w której spadkobierca tracił cały swój majątek na rzecz wierzycieli spadkodawcy.
Obecnie przepisy zostały zmienione, a brak aktywności spadkobiercy w powyższym zakresie oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oczywiście w pewnych wypadkach to jest nadal niekorzystne rozwiązanie, ale w najgorszym razie powoduje konieczność dopełniani różnego rodzaju męczących formalności, a nie utraty całego dotychczasowego dorobku spadkobiercy.
