1. Umowa dożywocia
Pierwszy sposób na uniknięcie zapłaty zachowku wyjaśniłem już w poprzednim wpisie (Jak uniknąć zapłaty zachowku?). Jego zastosowanie pozwala na przeniesienie na przyszłego spadkobiercę własności nieruchomości i przez to na wyłączenie jej z zakresu majątku branego pod uwagę przy ustalaniu rozmiaru zachowku.
Istotą tego sposobu jest to, że własność nieruchomości nie jest przenoszona bezpłatnie (na podstawie umowy darowizny), tylko w zamian za opiekę nad przyszłym spadkodawcą (na podstawie umowy dożywocia).
2. Wydziedziczenie
Drugi sposób pozwalający na uniknięcie konieczności zapłaty zachowku to wydziedziczenie.
Wydziedziczyć uprawnionego do zachowku może tylko spadkodawca w treści sporządzonego przez siebie testamentu.
Trzeba jednak pamiętać o tym, że dla skuteczności wydziedziczenia zachowanie spadkobiercy musi spełniać określone warunki, a nadto przyczyna wydziedziczenia musi być wskazana w testamencie.
Czytaj więcej: Wydziedziczenie
Ważne: W przypadku zachowku należy pamiętać o tym, że wydziedziczenie spadkobiercy w pewnych warunkach spowoduje, że uprawnienie do zachowku przejdzie na jego dzieci.Co istotne, dzieci uprawnione są do wyższego zachowku, niż osoby pełnoletnie
Czytaj więcej: Kto jest uprawniony do wyższego zachowku
3. Zrzeczenie się dziedziczenia
Zawarcie za życia spadkodawcy umowy o zrzeczenie się dziedziczenia z przyszłym spadkobiercą powoduje, że traci on również uprawnienia do żądania zachowku
Zobacz również: Zrzeczenie się dziedziczenia
Teoretycznie można sobie wyobrazić sytuację, w której przyszyły spadkobierca zrzeka się jedynie należnego mu zachowku. W praktyce takie zrzeczenie może okazać się nieważne (nie ma utartej praktyki sądowej w tym zakresie) dlatego nie zalecam Klientom takiego rozwiązania.
4. Niegodność dziedziczenia
Określone negatywne zachowania spadkobiercy wobec spadkodawcy (np. dopuszczenie się przeciwko niemu przestępstwa) mogą uzasadniać sądowe uznanie spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia. Jest to jednoznaczne z utratą przez taką osobę prawa do zachowku.
Zobacz również: Niegodność dziedziczenia.
5. Przedawnienie
Powództwo o zachowek może ulec przedawnieniu. Wówczas sposobem na to, żeby nie płacić zachowku jest podniesienie przed sądem zarzutu przedawnienia.
Dowiedz się więcej: Przedawnienie roszczenia o zachowek
6. Upływ okresu 10 lat od dnia zawarcia umowy darowizny do dnia otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).
Jeśli darowizna, będąca podstawą żądania zachowku, została dokonana na więcej niż 10 lat przed śmiercią spadkodawcy, nie trzeba płacić od niej zachowku. Jest jedno istotne zastrzeżenie: Na upływ tego terminu może powołać się tylko osoba niebędąca spadkobiercą.
Czytaj więcej: Darowizna po 10 latach a zachowek
7. Zasady współżycia społecznego
Kiedy wszystkie powyższe sposoby zawiodą można w toku postępowania sądowego powołać się na to, że danej sytuacji faktycznej zasądzenie zachowku jest po prostu niesłuszne i niesprawiedliwe (tzw. podniesienie zarzutu sprzeczności roszczenia o zachowek z zasadami współżycia społecznego). Istnieje szansa na to, że skuteczna argumentacja spowoduje zasądzenie zachowku w niższej wysokości, niż ta, której domaga się powód.
8. Inne sposoby
Istnieją jeszcze inne możliwości pozwalające na uniknięcie zachowku. Wszystko zależy od konkretnych okoliczności sprawy. Nie przedstawiam ich wszystkich, ponieważ konkurencja też czyta mojego bloga 🙂
Podoba Ci się wpis?
Przeczytaj:
