Po śmierci spadkodawcy, spadkobiercy często spierają się o podział majątku, wysokość zachowku czy sposób korzystania z nieruchomości. Zamiast kierować sprawę bezpośrednio do sądu, coraz więcej osób wybiera mediację, która pozwala na szybsze i mniej kosztowne rozwiązanie sporu. Kiedy warto wybrać mediacje zamiast sądu?
Kiedy warto wybrać mediację w sprawie spadkowej?
Mediacja spadkowa jest to alternatywa dla sądu. Strony przedstawiają swoje stanowiska, a mediator ułatwia wypracowanie porozumienia.
Mediacja w sporze o spadek sprzyja zachowaniu dobrych relacji rodzinnych, które często ulegają pogorszeniu w trakcie postępowania sądowego. Warto ją wybrać jeżeli widzimy szanse na osiągnięcie porozumienia i chcemy uniknąć:
- Długotrwałego postępowania sądowego
- Kosztów związanych ze sprawą sądową
- Pogorszenia relacji rodzinnych
- Ryzyka niekorzystnego rozstrzygnięcia narzuconego przez sąd
- Stresu
Dzięki otwartej rozmowie i wsparciu mediatora możliwe jest polubowne rozwiązanie sprawy spadkowej bez konieczności wieloletniego procesu sądowego.
Co ważne! Mediacja wymaga zgody obu stron. Stąd też nie zawsze jest możliwa.
Ile trwa mediacja spadkowa?
Postępowanie mediacyjne może zakończyć się na pierwszym spotkaniu, a może trwać nawet kilka miesięcy. Wszystko zależy od skomplikowania sprawy, ale też od skłonności stron do kompromisu i poszukiwania rozwiązań, które będą akceptowalne przez strony mediacji. Jeżeli spadkobiorców jest wielu, a stanowiska są znacząco rozbieżne to zwykle mediacja trwa kilka miesięcy, ale i tak jest to krócej niż typowy proces sądowy (często trwający kilka lat).
Mediacja może mieć miejsce przed wszczęciem postępowania sądowego, ale także w jego trakcie. Przepisy przewidują, że mediacja prowadzona z inicjatywy sądu powinna zakończyć się najczęściej w ciągu 3 miesięcy, choć na zgodny wniosek stron można ją przedłużyć.
Czy ugoda mediacyjna jest wiążąca?
Tak, ugoda mediacyjna jest wiążąca. Jeżeli ugoda w sprawie spadku zostanie zatwierdzona przez sąd, ma taką samą moc jak ugoda zawarta w sądzie i kończy spór. A zatem, aby ugoda przed mediatorem miała moc prawną równą wyrokowi sądowemu, musi zostać zatwierdzona przez sąd.
Ugoda przed mediatorem, której nie przedłożono do sądu, ma moc zwykłej umowy cywilnoprawnej. To znaczy, że strony są nią związane tak, jak każdą inną umową, ale nie ma ona mocy egzekucyjnej. Jeżeli spadkobiercy dokonują działu spadku poprzez zmianę własności nieruchomości, to dla ważności takiej czynności konieczne jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego. Sama ugoda mediacyjna, nawet jeżeli została podpisana przez strony, nie przenosi prawa własności nieruchomości.
Jakie są zalety mediacji w sporze spadkowym?
Główną zaletą mediacji jest to, że porozumienie między spadkobiercami jest osiągane bez ingerencji sądu. Także koszty mediacji spadkowej są mniejsze aniżeli te związane ze sprawą sądową. Co więcej, Polubowne dzielenie majątku spadkowego daje spadkobiercom większy wpływ na kształt porozumienia niż rozstrzygnięcie sądu.
Mediacja a postępowanie sądowe to dwa różne sposoby rozwiązywania sporów, ale coraz częściej mediacja jest traktowana jako szybsza i mniej konfliktowa alternatywa. Mediacja jest wybierana jako droga do porozumienia w sprawach spadkowych także z tego względu, że oprócz kwestii majątkowych bardzo ważne są tu emocje i relacje rodzinne.
