Wszczęcie większości spraw sądowych, w tym także z zakresu prawa spadkowego, wiąże się z koniecznością poniesienia określonych opłat sądowych. Tzw. wpis sądowy, czyli opłatę za założenie sprawy, należy uiścić jednocześnie ze skierowaniem do sądu pozwu o zachowek.
Opłatę można uiścić w kasie sądu, przelewem na rachunek bankowy sądu lub w znakach sądowych, które można zakupić w sądzie. Do pozwu o zachowek dołącza się dowód uiszczenia wpisu lub nakleja się na niego znaki sądowe. Ja preferuję wpłatę przelewem. Numery kont bankowych sądów można bez problemu odszukać na stronie internetowej sądu, do którego będziemy kierowali nasz pozew.
Opłaty sądowe w sprawach o zachowek są dosyć wysokie w porównaniu do kosztów sądowego nabycia spadku (o czym pisałem tutaj). Wysokość wpisu sądowego w przypadku sprawy o zachowek to 5 % wartości przedmiotu sporu, czyli dochodzonej tytułem zachowku kwoty pieniężnej.
W przypadku, gdy poniesienie tak wysokiej opłaty wykracza poza możliwości finansowe uprawnionego do zachowku można skorzystać z próby uzyskania częściowego lub nawet całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych. Szerzej na ten temat piszę tutaj.
W przypadku gdy w skład majątku spadkowego wchodzą tylko środki pieniężne obliczenie wysokości zachowku nie powinno nastręczać trudności. Z reguły jest jednak tak, że w skład tego majątku wchodzą ruchomości oraz nieruchomości. Celem obliczenia kwoty należnego zachowku konieczna jest wycena tych składników majątku spadkowego przez biegłego sądowego. Wynagrodzenie takiego biegłego za wycenę mieszkania to kwota pomiędzy 1000 – 2000 PLN, zaś w przypadku większej nieruchomości (np. domu jednorodzinnego) 1500 – 3000 PLN. Koszty wyceny ruchomości bywają różne w zależności od ich ilości.
Wycena składników majątku spadkowego przez biegłego nie jest obowiązkowa. Jeśli druga strona nie będzie kwestionować podanej przez powoda wartości poszczególnych przedmiotów spadkowych można obejść się bez biegłego. Jednak – szczególnie w przypadku wyceny nieruchomości – powołanie biegłego może się opłacić. Rozbieżność pomiędzy ceną szacowaną przez strony, a tę wynikającą z wyceny biegłego może wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. W stosunku do takiej kwoty wysokość wynagrodzenia biegłego wydaje się jednak niewielka.
Opłaty za biegłego dokonuje się na wezwanie sądu dopiero po tym, jak sąd dopuści dowód z opinii biegłego sądowego.
Jeżeli toczyła się już inna sprawa spadkowa (np. o dział spadku lub o zachowek wytoczona przez innego uprawnionego) gdzie wartość majątku spadkowego była już szacowana przez biegłych sądowych, celem uniknięcia dalszych opłat, można wykorzystać te opinię celem ustalenia wysokości zachowku. Żeby taka opinia biegłego z innego postępowania miały walor dowodowy trzeba ją wprowadzić do sprawy w odpowiednim trybie, ale to jest kwestia na zupełnie inny wpis.
W przypadku wygranej sprawy wszystkie poniesione przez powoda koszty zostaną zasądzone od przegranego. Dotyczy to także wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego, który reprezentował w sądzie powoda w sprawie o zachowek.
Jednak jeśli powód przegra sprawę, to będzie musiał liczyć się z koniecznością zwrotu kosztów adwokata lub radcy prawnego, którego wynajął pozwany.
Wysokość tych kosztów wynagrodzenia pełnomocników jest jednak limitowana przepisami odpowiedniego Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości i zależy o wysokości kwoty dochodzonej tytułem zachowku, a także stopnia skomplikowania sprawy.
30 thoughts on “Pozew o zachowek – opłaty”
Bardzo przydatny artykuł panie Iwo. Szukałam informacji własnie na temat opłat sądowych w tej kwestii, cieszę się, że tu trafiłam. Pozdrawiam.
Dziękuję. Cieszę się, że blog jest przydatny.
Za kilka dni mam sprawę w sądzie – o spadek. Po moim ojcu na mocy testamentu dziedziczy moja siostra. Czy mogę wnieść do sądu pismo, aby siostra ujawniła wartość masy spadkowej? W przeciwnym razie nie wiem jak ustalić wartość spadku w moim wniosku o zachowek. Pozdrawiam
Dziękuję za komentarz. Po wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku siostra ma 6 miesięcy celem złożenia do Urzędu Skarbowego oświadczenia o stanie majątku. Jeśli go nie złoży, będzie musiała zapłacić podatek. W pozwie o zachowek można poprosić sąd, o zwrócenie się do Urzędu Skarbowego po oświadczenie siostry, z którego będzie wynikał cały stan majątku.
Bardzo przydatny, gdyż poznałam istotę sprawy.Lecz mam pytanie, czy darowizny otrzymane w okresie większym niż 10-cioletnim przed śmiercią spadkodawcy wchodzą również w skład darowizny.
Wchodzą jeśli zostały dokonane na rzecz spadkobierców. Jeśli na rzecz innych osób, to nie wchodzą.
Szanowny Panie bardzo przydatne wyjaśnienia lecz jedna rzecz mnie zastanawia napisał Pan … wpis sądowy, czyli opłatę za założenie sprawy, należy uiścić jednocześnie ze skierowaniem do sądu pozwu o zachowek…..a potem, że preferuje Pan wpłaty w formie przelewu, Jak rozumieć zwrot ” jednocześnie ze skierowaniem do sądu” czy przychodzi Pan do sąsu z potwierdzeniem przelewu?
Dzień dobry. Dokładnie tak, dowód uiszczenia przelewu opłaty sądowej należy dołączyć do pozwu o zachowek.
Szanowny Panie Mecenasie
Jestem obdarowaną wnuczką( darowizna mieszkania od babci we wrześniu 2005 r.- Babcia zmarła w maju 2014).
Czy powinnam sie obawiać wniosku o zachowek od wartości darowziny od dzieci Babci to jest dwóch braci mojej matki? ( mama moja oczywiście nie wniesie tego wniosku)
Pytam gdyż nie jestem pewna czy jestem z tzw linii spadkobierców zobowiązanych do zapłaty wujkom?
Pozdrawiam
z wyrazami szacunku
Anna Marta
Dzień dobry. Niestety wujkowie będą mogli od Pani dochodzić zachowku.
Witam,
Bardzo dobry blog Panie Mecenasie. Chciałbym zapytać o te 5%, na jakiej podstawie jest ona wyliczana jeżeli ktoś nie wie ile jest wart majątek? Podobno strona pozwana musi tę kwotę zwrócić po przegranej sprawie.
Siostra druga babci pozywa mnie, i pozostałe siostry plus ojca o zachowek. I co w przypadku jak ona poda wartość np 200 tys wiec musi wpłacić 10 tyś. a wartość majątku biegły wyceni na 100 tyś, tylko ze ta wycena będzie dopiero jak zostanie już sprawa w sądzie….
Dziękuję za pytanie. Nie do końca jest tak, jak Pan napisał. Opłata nie wynosi 5% od wartości majątku, ale jest liczona od wartości dochodzonego zachowku. Jeśli powód przeliczy się i zażąda np. 20 tyś. tytułem zachowku, natomiast z opinii biegłego wyjdzie, że należy mu się tylko 10 tyś. to sąd zasądza 10 tysięcy, a w pozostałej części powództwo oddala. Wówczas opłaty i koszty nie są w całości zasądzone od strony przegranej, ale są proporcjonalnie rozdzielane pomiędzy strony (w takim stosunku, w jakim sprawa okazała się wygrana lub przegrana).
Witam Panie Mecenasie.
W lipcu 2014r dziadkowie obdarowali mnie mieszkaniem . W styczniu 2015r zmarł dziadek. Dziś dowiedziałam się, że dziadek miał przed związkiem z babcią 2 dzieci (dwa różne związki ). W związku z babcią miał również dwoje dzieci. Dziś babcia otrzymała informację, że córka dziadka złożyła w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Raczej nie wiedzą o tym, że jedynym majątkiem było owe mieszkanie. I moje pytanie jest, czy te dwoje dzieci, które przez 60 lat nie miało żadnego kontaktu z dziadkiem ( dziadek płacił alimenty ale żadna ze stron nie chciała mieć ze sobą kontaktu) mogą żądać ode mnie zachowku (mama i brat mamy od babci nie wniosą takiego wniosku)? Pisze Pan o kosztach, czy w przypadku jeśli będę musiała wypłacić im zachowki to również doliczone zostaną ich poniesione wszelkie koszty?
Dziękuję za komentarz. Teoretycznie będą mieli do tego prawo, jednak w praktyce można się przed żądaniem wypłaty zachowku bronić powołując się na zasady współżycia społecznego. W takich wypadkach sądy z reguły obniżają wartość dochodzonego zachowku.
Witam Panie Mecenasie.
Przeczytałem artykuł/super/ -ale mam pytanie dotyczące mojej sytuacji.
/opiszę to w kilku zdaniach.
W roku zmarł mój ojciec /wdowiec / miał troje dzieci m/n mnie i brata i siostrę. Jak się okazało na dwa miesiące przed śmiercią dokonał zapisu w K.W tej nieruchomości na rzecz mojego brata ,a jego syna o treści ,, nieodpłatna i dożywotnia służebność osobista polegająca na prawie wspólnego z obdarowanym korzystania z całej zabudowanej nieruchomości. Nieruchomość w 2014r została wyceniona przez rzeczoznawcę na kwotę 400.000zł. Z tego zapisu chyba wynika ,że ja i moja siostra zostaliśmy wykluczeni przez ojca
Związku z tym mam pytania:
-czy mnie i siostrze przysługuje roszczenie względem brata/obdarowany przez ojca/ o zachowek.
-Jeżeli tak ,to ewentualnie jakie koszty musimy ponieść wnosząc o zachowek od brata.
Pozdrawiam.
Witam Panie Mecenasie,
Bardzo dobry i przydatny artykuł.
Mam takie pytanie, ponieważ chcę wnieść pozew o zachowek oraz wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych z uwagi na trudną sytuację materialną. Czy w takim wypadku mogę liczyć na zwolnienie z wnoszenia opłaty 5% wartości zachowku?
Witam
Moja mama będę składać pozew o zachowek od dwoch osób czy w takim razie trzeba dwa razy iscic opłata sądowa
Tak, wtedy będą dwie opłaty. Jeśli Pani chce to chętnie rzucę okiem na ten pozew czy wszystko jest w porządku.Proszę podesłać na e-mail: i.klisz@adwokat-wroclaw.biz.pl
Witam Panie Mecenasie !
Moja zmarla matka darowala mi mieszkanie z ktorego siostra zada zachowek. Czy mam szanse wygrac sprawe jesli przedstawie sadowi ze matka w latach 90 , zamienila sie z siostra mieszkaniami , zostawiajac jej swoje duze a przeprowadzila sie do kawalerki siostry , ktora potem przekazala mi w darowiznie. Ponadto w chorobie matki siostra przysparzala jej klopotow i zaniedbywala opieki nad matka.
To mogą być argumenty, które pomogą wygrać sprawę, ale żeby przedstawić wiążącą opinię w sprawie musiałbym znać więcej szczegółów, a najlepiej spotkać się z Panem i porozmawiać.
Po wydaniu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku spadkobierca ma 6 miesięcy celem złożenia do Urzędu Skarbowego oświadczenia o stanie majątku.
Mam takie pytanie odnośnie tego oświadczenia – spadkobierca powołany testamentem już wcześniej otrzymał cały spadek w umowie darowizny. Darowizna ta wlicza się do spadku, ponieważ nie upłynęło 10 lat od śmierci darczyńcy i jego dzieci domagać się będą zachowku.
Czy po odczytaniu testamentu spadkobierca będzie musiał zawrzeć w oświadczeniu do US także i tą darowiznę czy tylko to co pozostało po darowiźnie?
Nie, bo w tym zakresie należny był (jest) podatek od darowizny, a nie od spadku. To, że coś się wlicza do spadku na gruncie prawa spadkowego, nie znaczy, że jest spadkiem na gruncie prawa podatkowego.
Witam, planuje złożyć pozew o zachowek, ponieważ nie udało mi się załatwić sprawy ugodowo. Nie znam jednak całej wartości spadku (mogę jedynie ustalić wartość mieszkania, nie wiem natomiast ile było środków pieniężnych przechowywanych w banku). Zgodnie z Pana sugestią w pozwie zawre prośbę do Sądu o zwrócenie się do Urzędu Skarbowego po oświadczenie z którego będzie wynikał cały stan majątku. Nie mniej jednak, moje pytanie dotyczy możliwości przegrania sprawy, czy zdarza się to często i co może na to wpływać. Dodam że jestem spadkobiercą ustawowym. Chodzi o spadek po dziadkach który w całości odziedziczył wujek, a z uwagi na to że drugi syn, a mój ojciec nie żyje, ja razem z moim bratem mamy prawo dopominać się o zachowek.
Pozdrawiam
Dzień dobry. Wiele rzeczy może wpłynąć na wynik sprawy. Polecam lekturę wpisu http://zachowek.biz.pl/jak-uniknac-placenia-zachowku/ i http://zachowek.biz.pl/7-sposobow-na-to-zeby-nie-placic-zachowku/ Może pozwoli to przewidzieć linię obrony wujka.
Witam serdecznie. Zacznę od początku. Mój małoletni syn otrzymał w darowiźnie od dziadka ( ojca mojego byłego męża) dom jednorodzinny ) obecnie mój były mąż domaga się zachowku od małoletniego Czyli od własnego dziecka, z którym oczywiście nie chce mieć kontaktu( 14 lat ). Czy mamy szansę na wygraną, czy możemy uniknąć zapłaty zachowku. Tym bardziej że jest to małoletnie dziecko.
Co do zasady mąż ma prawo do zachowku po swoim ojcu. Żeby oszacować szanse na pozytywne zakończenie sprawy musiałbym się z Panią spotkać i dokładnie omówić sytuację, bo na chwilę obecną nie wygląda to za dobrze.
Wraz z siostrą zostałyśmy wydziedziczone przez ojca w testamencie. Nie utrzymywaliśmy kontaktow przez ok8 lat, było to spowodowane zachowaniem ojca wobec nas. Będziemy z siostrą wnioskować o wypłate zachowku od drugiej żony ojca. Jak mamy ustalić kwotę zachowku skoro nie wiemy czy ojciec posiadał jakieś oszczędności lub cenne przedmioty. Jedyne co wiemy to, że był współwłaścicielem jednego mieszkania, a drugie mieszkanie dostał w darowiznie od swojej matki, która jeszcze żyje. Darowizna jest z dożywotnim zamieszkaniem. Przed smiercią widziałyśmy się z ojcem i przebaczył nam oraz nas przeprosił za to co zrobił, tyle ze testament napisal na 2 miesiące przed naszym spotkaniem. Czy w sprawie o podwżenie wydziedziczenia i wypłate zachowku musi nas reprezentowac adwokat?
W sprawie o zachowek i o podważenie wydziedziczenia nie muszą być Panie reprezentowane przez adwokata. Jednak adwokat będzie wiedział jak ustalić majątek spadkowy i przez to wysokość należnego zachowku.
Zostałam wydziedziczona, uważam że nie słusznie poniewaz nie utrzymywałam kontaktów z ojcem ale było to wynikiem jego wczesniejszego zachowania wobec mnie. Czy w takiej sytuacji mam jakies szanse na zachowek? Czy wniosek o wypłate zachowku mam kierować bezposrednio do sądu czy najpierw polubownie do wdowy po ojcu? Dodam ze przed smiercia widzialam się z ojcem, przeprosil mnie i wybaczył brak kontaktu przez tyle lat.
W takiej sytuacji żądanie zachowku wydaje się być uzasadnione, chociaż to zawsze zależy od indywidualnej historii każdej osoby i każdej relacji.