Podstawowa zasada jest taka, że prawo do zachowku przysługuje dzieciom, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy.
Zatem zachowek nie będzie przysługiwał osobom spoza tego kręgu np. rodzeństwu rodziców lub ich dzieciom. Zachowku nie otrzyma także teściowa, teść, synowa i zięć.
Zachowek nie należy się osobom, które zostały wydziedziczone przez spadkodawcę w testamencie.
Więcej: Wydziedziczenie a zachowek.
Spośród osób uprawnionych do zachowku wyłączone są również osoby, które zostały uznane za niegodne dziedziczenia.
Więcej: Niegodność dziedziczenia
Podobnie do zachowku nie będą miały prawa osoby, które zrzekły się dziedziczenia podpisując ze spadkodawcą odpowiednią umowę w formie aktu notarialnego, a także ci spadkobiercy, którzy odrzucili spadek.
Pozbawiony prawa do zachowku może być także małżonek, który w chwili śmierci spadkodawcy pozostawał z nim w separacji.
Zachowek, a powództwo o rozwód
Specyficzna sytuacja dotyczy małżonka spadkodawcy, wobec którego spadkodawca wniósł pozew o rozwód z jego wyłącznej winy, zaś pomimo tego, że żądanie rozwodu było uzasadnione, sprawa nie została zakończona ze względu na śmierć spadkodawcy.
Taki małżonek może zostać wyłączony od dziedziczenia, a zatem również pozbawiony uprawnienia do zachowku, jeśli w toku odpowiedniego postępowania sąd tak postanowi.
Sąd może wydać takie orzeczenie tylko na skutek powództwa złożonego przez któregokolwiek z pozostałych spadkobierców. Termin do wytoczenia powództwa wynosi sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od śmierci spadkodawcy.
Zachowek, a darowizny
Wreszcie zachowek nie przysługuje temu spośród uprawnionych, który otrzymał od spadkodawcy za jego życia darowizny, których wartość jest co najmniej równa wysokości należnego zachowku.
Podoba Ci się wpis?
Przeczytaj: Zachowek – podstawowe informacje
51 thoughts on “Kiedy nie należy się zachowek?”
Pisze Pan, żezachowek nie przysługuje temu spośród uprawnionych, który otrzymał od spadkodawcy za jego życia darowizny, których wartość jest co najmniej równa wysokości należnego zachowku. A co jeśli jest warta 80%? wtedy tez nie przysługuje, czy można to negocjować w jakikolwiek sposób?
Dziękuję za interesujące pytanie. W takim wypadku zachowek jest zmniejszony od wartość darowizny.
Bardzo zdziwił mnie ten zapis w Pana wywodzie:
…”Termin do wytoczenia powództwa wynosi sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż jeden rok od śmierci spadkodawcy.”…
Na podstawie jakich przepisów Pan to napisał ? Przeciez powództwo o zachowek mozna wnosić w terminie do 5 lat od otwarcia testamentu.
Piszę to bo, właśnie mnie ta sprawa dotyczy, a zachowek bezsprzecznie nalezy mi się, po mojej zmarłej mamie. Proszę o odpowiedź na mailu najchętniej
Nie chodzi tu o powództwo o zachowek, ale o powództwo o wyłączenie od dziedziczenia na podstawie art. 940 k.c.
Sytuacja:
Zmarła pozostawiła męża i 7 dzieci. Dziedziczą oni w ustawowych częściach: małżonek 7/28 a każde z 7 dzieci po 3/28.
Za życia zmarła podarowała wspólne z mężem gospodarstwo najmłodszemu z dzieci na kwotę około 350 tys.zł Drugiemu dziecku – 15 arów lasu. Pozostałe 5 dzieci nie zostało obdarowane niczym, poza drobiazgami-upominkami na urodziny, imieniny.
Zatem, co teraz z ich udziałami w masie spadkowej, jeśli do podziału został majątek znacznie uszczuplony przez darowizny dokonane za życia? Czy obecnie spadkobiercy(5 dzieci) mogą dochodzić od najmłodszego z rodzeństwa(dziedziczącego gospodarstwo rolne na kwotę około 350tys.zł) wyrównania im do kwoty należnego zachowku ich udziałów ustawowych w masie spadkowej? Jest to szczególnie istotne, gdyż po śmierci matki pozostał do podziału wieloletni Fiat 125p oraz około 80 arów lasu, co stanowi znaczne uszczuplenie masy spadkowej w wyniku wcześniejszych darowizn.
Jak jeszcze można dochodzić swoich praw z ustawowego dziedziczenia?
Kto obecnie dziedziczy prawa do lasu i samochodu?Czy obdarowani za życia, jeśli ich darowizny przekraczają obecną wartość pozostałych składników majątku po zmarłej do podziału, dziedziczą prawa do około 80 arów lasu w wymiarze 3/28 czy są pomijani z uwagi na wysokości uzyskanych dotychczas darowizn?
czyli rodzeństwu też nie przysługuje?
Nie, rodzeństwo nie ma prawa do zachowku
A co z zachówkiem(po matce) jeśli: młodszy syn za życia tej matki zrzekł się darowizny, w wyniku czego matka przepisała cały majątek na starszego syna. Czy ten młodszy syn ma prawo do zachówku? Czy dzieci tego młodszego syna magą ubiegać się o zapłatę zachowku od wója?
Nie jestem pewien, czy dobrze zrozumiałem, ale myślę że w tym stanie faktycznym nie powinno być problemu z dochodzeniem zachowku. Proszę opisać sytuację bardziej szczegółowo (skąd darowizna, którą młodszy syn się zrzekł? na jakiej zasadzie majątek trafił do starszego syna – tj. darowizną, testamentem? Kto żyje, a kto nie – tj. dlaczego młodszy syn nie chce sam wystąpić o zachowek?)
Mam taki dylemat gdyż moi rodzice za swego żywota chcą przepisać na mnie gospodarstwo rolne o powierzchni około 8he.Mam jeszcze brata który zrzeka się wszystkiego,w zamian otrzymuje odpis ziemi dla siebie od rodziców o powierzchni 2,5he.Teraz mam takie pytanie,czy brat po przepisie może żądać ode mnie zachówek za żywota rodziców jak i po ich śmierci,czy już nic mu się nie przysługuje.Z góry bardzo dziękuje
witam mam pytanie. Nabyłem w testamencie dom po niezyjacym dziadku, spłacilem juz cala rodzine dziedziczaca i zostalem wlascicielem. Ale okazalo sie ze dziadek mial nieslubnego syna ktory nie ma wpisanego ojca w akcie urodzenia, ten pan ma okolo 60 lat czy moze starac sie o zachowek lub jakiekolwiek pieniadze ?
Jeśli ta osoba udowodni, że jest spadkobiercą, to może domagać się zachowku, o ile nie minął jeszcze termin przedawnienia.
Witam ślicznie,proszę o odpowiedz w takiej sprawie mineło ponad 10 lat od śmierci mamy,za życia dowiedziałem się że cały dom przepisała wraz z ojcem córce,a mojej siostrze,jako że nie utrzymujemy żadnych relacji,nigdy nie było wiadomości o testamencie,czy też jego otwarciu,dzisiaj dostałem wezwanie do sądu w sprawie spadku i przypuszczam że dopiero teraz osobiście poznam treść testamentu,i tu moje pytanie,jaki wpis w testamencie pozbawi mnie tzw. zachówku,i jaka jest prawnie kwota tego właśnie roszczenia,pozdrawiam Mirosław
Zachowku pozbawi Pana zapis o wydziedziczeniu. Pisałem o tym tutaj Wydziedziczenie
Witam, proszę o pomoc w odpowiedzi na pytanie..
Rodzice mieli 3 synów. Jednemu podarowali mieszkanie, drugiego syna dziecku (wnukowi) podarowali również mieszkanie, a trzeci syn nie dostał nic. W związku z tą sytuacją, czy ten nieobdarowany może się starać o zachowek po rodzicach ? Jeśli tak to czy może wnieść sprawę do sądu o podział majątku, chodzi o to mieszkanie, które dostał wnuk ?
To zależy od tego, czy po śmierci rodziców jakikolwiek majątek pozostał do podziału.
Matka przepisała mieszkanie własnościowe wnuczce. Tylko jej w testamencie. Siostra i brat pozostają bez niczego. Czy mają prawo do zachowku?
Jeśli chodzi o dzieci „matki”, to tak.
Witam:) Teściu przepisał mieszkanie mężowi w darowiźnie 7 lat temu. Czy jest jakis okres po ktorym jego brat traci prawo do zachowku?
I tak i nie. To zależy. Proszę o kontakt mailowy.
Babcia (wdowa) miała 3 dzieci i 6 wnucząt. Kilka lat przed śmiercią przekazała cały swój majątek jednemu wnukowi. Czy wszystkie dzieci mogą dochodzić zachowku od tego jednego wnuka (skoro został on obdarowany kilka lat prze śmiercią)? Czy ma znaczenie fakt, że po obdarowaniu wnuczuś ten, bardzo szybko stracił jakiekolwiek zainteresowanie rodziną, w tym Babcią (a po jej śmierci jej odręczny testament nazwał nic „nieznaczącym świstkiem”)? Czy na tej podstawie można uznać go za niegodnego? Czy w związku z powyższym można jeszcze dochodzić jakiś roszczeń jeśli Babcia umarła 6 lat temu?
Dzien dobry, mam takie pytanie: czy przy zapisie windykacyjnym nalezy sie zachowek????
Tak
Moi rodzice mieli trójkę dzieci.Siostrze zapisali 2 ha ziemi,bratu 1 ha ziemi a ja nie dostałam nic.Rodzice zmarli.Czy należy mi się zachowek?Czy należałby mi się on gdy rodzeństwo w tym czasie zdążyło by sprzedać ziemię?
Witam pana mam takie nietypowe pytanie ile czasu można się ubiegać o zachowek.Proszę o informację za którą z góry dziękuję.
Pisałem o tym we wpisie „Zachowek przedawnienie”.
Rodzice darowali niepelnoletniemu synowi gospodarstwo 17.07.2001 r. (NIE mieli już innego majątku ) Ojciec zmarł 19.07.2011 R., matka 27.04.2017R. Czy ich pozostałej dwójce dzieci należy się zachowek?
Pytanie, czy za darowane gospodarstwo rodzice otrzymali rentę rolniczą czy nie?
Dzień dobry, moi rodzice zmarli i w testamencie zapisali mi mieszkanie. Odbyła się sprawa spadkowa, którą były wezwane wnuki-dzieci mojej zmarłej w 1997 siostry. Oczywiście się nie stawili, ponieważ nawet nie był na pogrzebie. Czy tym wnukom należy się zachowek po części mojej siostry? Z tego co zrozumiałem pisze Pan, że wnuki nie mogą starać się o zachowek ponieważ są już spoza kręgu. Czy faktycznie tak jest?
Niestety muszę Pana zmartwić, bo wnuki są uprawnione do zachowku.
Szanowny Panie Iwo,
Podam przykład i jeśli to możliwe, bardzo proszę o komentarz.
Trójka dzieci dziedziczy po matce mieszkanie. Na drodze sądowej zgadzają się na zniesienie współwłasności i zgodny dział spadku bez obowiązku spłat i dopłat. Na mocy orzeczenia sądu wyłącznym właścicielem mieszkania staje się tylko jedna osoba z całej trójki rodzeństwa.
Czy pozostała dwójka może się ubiegać o zachówek w przyszłości w takich okolicznościach mimo, iż dobrowolnie oddali swoje udziały w mieszkaniu na rozprawie sądowej dot. zniesienia współwłasności i zgodnego podziału bez obowiązku spłat i dopłat?
Będę wdzięczny za odpowiedź.
PS. Prowadzi Pan świetny portal!
Ja tutaj nie widzę podstaw do dochodzenia zachowku. Skoro sami oddali swoje udziały w spadku, to nie znaczy, że niczego ze spadku nie otrzymali. Otrzymali, a następnie oddali w toku działu spadku.
Ps. dziękuję za miłe słowa:)
po zmarłej matce ja, brat i ojciec otrzymaliśmy połowę nieruchomości. Ojciec 1/2 z 1/2, ja i brat po 1/4 z 1/2. „swoją” część nieruchomości ojciec przepisał darowizną na nową żonę. W niedawnym czasie ojciec umarł. Czy należy się nam z bratem zachowek? tzn. od tej darowizny co darował nowej żonie? Nadmieniam, że nieruchomość została sprzedana, pieniądze ze zbycia trafiły do drugiej żony, ojciec zrobił z nią rozdzielność majątkową, za te pieniądze kupili działkę i wybudowali dom – tylko na drugą żonę, ojciec nie był właścicielem niczego…
Skoro ojciec przekazał środki pieniężne, to znaczy, że była darowizna. A jak jest darowizna to z reguły jest i zachowek
Nigdzie nie mogę znaleźć interpretacji takiego przypadku: żyje tylko jeden z rodziców, których syn spisał testament i nie uwzględnił w nim rodzica, spisujący testament nie ma żony, dzieci, ma dwójkę rodzeństwa, którego też nie uwzględnia w testamencie. Czy prawo do zachówku ma tylko ten jeden rodzic? W wysokości 1/8 całości masy spadkowej? W przypadku gdy żyjący rodzić umrze przed synem w zaistniałej sytuacji nikt nie będzie miał prawa do zachówku?
jesli zmarly obdarowal corke za zycia duza kwota pieniedzy za ktore kupila mieszkanie czy nalezy jej sie zachowek w zachowek wchodzi mieszkanie
Na zachowek należy zaliczyć córce pieniądze, które dostała od spadkodawcy. Jeśli to było dawno temu, kiedy pieniądze miały inną wartość (np. początek lat 90tych) można w toku sprawy sądowej zgłosić wniosek, żeby biegły ustalił jaka jest wartość na dzisiaj otrzymanej przez córkę kwoty. Chodzi o siłę nabywczą pieniądza. Ona się zmieniała w czasie.
Witam jeżeli występuje taka sytuacja że dostałem darowiznę po czym ją sprzedałem pieniądze za tą darowiznę rozgospodarowalem razem że swa rodziną po kilku latach wystąpił konflikt i teraz chcą ode mnie zachowku czy mają do tego prawo??
W takiej sytuacji są szanse na uniknięcie zachowku, ale to wszystko zależy od wielu szczegółów.
Witam. A jak się ma prawo do zachowku jeśli, w akcie notarialnym umowy darowizny i ustanowienia służebności darczyńcy zastrzegli , iż darowizna dokonana jest ze zwolnieniem od zaliczenia jej na poczet schedy spadkowej. Pozdrawiam i z góry dziękuje za odpowiedz.
Scheda spadkowa ma znaczenie przy dziale spadku. Jeśli chodzi o zachowek to nie ma znaczenia, czy darowizna została zaliczona na schedę spadkową czy nie. Zasady są zawsze takie same.
Witam Panie Iwo moi dziadkowie zapisali całe gospodarstwo rolne na syna (mojego tate) dwie córki nie dostały nic. Dziadek zmarł w 2016r babcia nadal żyje. Moje pytanie brzmi czy mogą domagać się zachowku? Dodam, że przspisując gospodarstwo dziadkowie przeszli na rente. Mało to miejsce ok 30 lat temu. Z góry dziękuje za odpowiedź.
Odpowiedź na to pytanie wymaga analizy dokumentów, w szczególności umowy przekazania gospodarstwa. Zachęcam do kontaktu z kancelarią i umówienia spotkania. Na spotkaniu możemy przeczytać umowę i wszystko wyjaśnić.
Witam chciałam się dowiedzieć czy należy się zachowek w sytuacji kiedy rodzice zrobili darowiznę domu za opiekę?Czy jest jakiś czas by starać się o zachowek w sytuacji najbliższej rodziny? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Raczej nie, ale właściwa odpowiedź wymaga zapoznania się z dokumentami, w szczególności tą umową opieki
Dzień dobry mam takie pytanie dotyczące zachowku od umowy darowizny czy jest jakiś okres kiedy można się o niego starać. Czy ten czas jest liczony od daty przepisania darowizny na daną osobę, czy od śmierci osoby która obdarowala stąd moje Pytanie ponieważ tata zmarł 3 tygodnie temu mama żyję , proszę mi napisać jak to wygląda od strony prawnej. Gdzie można uzyskać taka informację kiedy dana osoba dokonała darowiznę na członka rodziny. Pozdrawiam
Tak roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu. Pisałem o tym na blogu, proszę poszukać.
Mam pytanie czy jeśli moi rodzice sprzedali w umowie kupna-sprzedaży mojej siostrze fikcyjnie miekszanie żebym ja nie mogła się ubiegać o prawo do zachowku mogę coś z tym zrobić prawnie??
Pozorna umowa jest nieważna. Jeśli zatem wykaże Pani, że np. wcale nie przekazano pieniędzy (bo np. siostra nie mogła mieć takiej kwoty, co można wykazać zobowiązując urząd skarbowy do przedstawienia jej pitów) to wtedy jest szansa na dochodzenie zachowku. To trudna sprawa, ale nie niemożliwa do wygrania.
Witam. W artykule pisze Pan „Podobnie do zachowku nie będą miały prawa osoby, które (…) odrzuciły spadek”. Czy jeżeli ojciec w testamencie wskazał jako jedynego spadkobiercę moją mamę a ja na rozprawie nie zgłosiłem sprzeciwu, co do jego woli, to czy mimo to po roku mogę starać się jeszcze o zachówek? Z góry dziękuję za odpowiedź.
To, że Pan nie zgłosił sprzeciwu nie wyklucza zachowku. A czy może się Pan o niego upominać, to zależy od tego, czy spełnia Pan wszystkie pozostałe wymogi.