Dziedziczenie po małżonku, a rozdzielność majątkowa
Może tak być, że na mocy odpowiedniej umowy majątkowej (intercyzy) lub na podstawie wyroku sądu pomiędzy małżonkami ustanawiana jest rozdzielność majątkowa. Małżonkowie są związani więzami typowymi dla małżeństwa, jednak z wyłączeniem wspólności majątkowej. Każde z nich dysponuje swoim prywatnym (tzw. osobistym majątkiem).
Czy ma to jakikolwiek wpływ na dziedziczenie? Teoretycznie nie, a praktycznie tak.
Już tłumaczę.
Małżonek pozostający w ustroju rozdzielności majątkowej dziedziczy na tych samych zasadach i w takim samym udziale, jak w sytuacji gdy pomiędzy małżonkami istnieje wspólność małżeńska.
Więcej: Dziedziczenie po małżonku
Od strony praktycznej jedyna różnica jest taka, że nie bierze on jednak udziału w podziale majątku wspólnego.
Co to oznacza?
W innym miejscu wyjaśniałem już, że po śmierci jednego z małżonków pozostających we wspólności majątkowej drugi małżonek w pierwszym etapie staje się wyłącznym właścicielem połowy majątku wspólnego (ta połowa faktycznie nie jest dziedziczona, a przysługuje mu dlatego, że cały majątek zmarłego wchodził w skład majątku wspólnego).
Dopiero druga połowa tego majątku przysługująca zmarłemu podlega dziedziczeniu i z tej połowy pozostający przy życiu małżonek otrzymuje stosowny udział.
Więcej: Rozdzielność majątkowa
Dziedziczenie a rozdzielność majątkowa – przykład I:
W skład majątku wspólnego małżonków posiadających dwóch synów wchodzi stumetrowe mieszkanie we Wrocławiu położone blisko parku.
Po śmierci jednego z małżonków, drugiemu przysługiwać będzie połowa mieszkania oraz 1/3 z połowy zmarłego. Synowie odziedziczą tylko 1/3 z połówki spadkodawcy, a zatem w wyniku dziedziczenia pozostający przy życiu małżonek będzie właścicielem mieszkania w 4/6 części, a każde z dzieci po 1/6.
Tymczasem, gdyby małżonkowie mieli rozdzielność majątkową, a mieszkanie wchodziło w skład majątku osobistego zmarłego małżonka, wówczas po jego śmierci każdy ze spadkobierców stałby się właścicielem mieszkania w 1/3 części.
Widzisz różnicę? W pierwszym przypadku pozostający przy życiu małżonek uzyskał 4/6 mieszkania, a w drugim tylko 1/3.
Dziedziczenie a rozdzielność majątkowa – przykład II:
Żeby w pełni wyjaśnić te zasady muszę przytoczyć jeszcze jeden przykład.
Załóżmy, że wspomniane stumetrowe mieszkanie usytuowane w pobliżu parku zostało zakupione przez małżonków zaraz po ślubie – szczęściarze J.
Dopiero potem, ze względu na to, że mąż prowadził dochodową, ale dosyć ryzykowną działalność gospodarczą, małżonkowie zdecydowali się ustanowić pomiędzy sobą rozdzielność majątkową.
W takim przypadku dziedziczenie tego mieszkania po śmierci jednego z małżonków wyglądałoby tak samo, jak w przypadku, gdyby pozostawali we wspólności małżeńskiej.
Nabywając je do majątku wspólnego, a następnie ustanawiając rozdzielność majątkową małżonkowie stali się współwłaścicielami tego mieszkania w części po ½. Tylko połowa zmarłego małżonka podlega dziedziczeniu, a w efekcie końcowym pozostały przy życiu małżonek będzie posiadał udział w mieszkaniu o wartości 4/6, a dzieci po 1/6.
Jak widzisz są takie sytuacje, w których rozdzielność majątkowa nic nie zmienia w zasadach dziedziczenia, ale występują również takie, w których wygląda to wszystko nieco inaczej.
Więcej o zasadach dotyczących majątku wspólnego małżonków możesz przeczytać na moim drugim blogu tj. rozwod-i-podzial-majatku.pl
pozdrawiam
adwokat Iwo Klisz
Kancelaria Klisz i Wspólnicy Wrocław
Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub moją stronę na facebooku (Facebook adwokat Wrocław). Dla Ciebie to tylko „kliknięcie”, a dla mnie to dowód, że moja praca jest przydatna, co daje mi motywację do dalszego pisania 🙂
Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawie spadkowej?
Podaj numer telefonu – oddzwonię
Inni czytali również:
O autorze
Adwokat Iwo Klisz - autor bloga
Pisze Pan ciekawie i zrozumiale dla zwykłego Kowalskiego 🙂 Uwielbiam czytać prawnicze blogi nawet jeśli mnie nie dotyczą dane sprawy. Kto wie, może kiedyś będę mogła komuś pomóc, coś wyjaśnić… Lub zwyczajnie Pana polecić szukającym pomocy. Oby tak dalej 🙂 Pozdrawiam 🙂 Anna
Bardzo dziękuję za tak miły komentarz. Pozdrawiam serdeczenia
Bardzo dziękuje 🙂 właśnie szukałam informacji odnośnie rozdzielności i dziedziczenia. Wszędzie napisane jest ogólnie a tutaj cenne informacje na przykładach. Jednak rodzielność robi różnice w dziedziczeniu , chociażby fakt wspólnego kupna mieszkania po ślubie. Ta sytuacja mnie dotyczy ,szukałam informacji i w większości spotykałam się z odpowiedziami że dziedziczenie będzie w 1/3 a tutaj u Pana czytam że jednak nie i małżonkowi mimo rozdzielności będzie należało się 4/6 – warunek : mieszkanie kupione w wspólnocie po ślubie. Co prawda mieszkanie teraz jest w całości na małżonka ale czytam ,że w dziedziczeniu to nie ma znaczenia i przy jeszcze dwóch córkach udział żony przypadnie w 4/6. Dobrze zrozumiałam ?
Dziękuje za miłe słowa. Od razu wstępuje we mnie motywacja do dalszego pisania:)
Odpowiadając na Pani pytanie muszę jednak Panią zmartwić. W Pani sytuacji – obecnie mieszkanie jest własnością tylko jednego z małżonków. To zupełnie zmienia postać rzeczy. W moim przykładzie mieszkanie zostało nabyte przed ustanowieniem rozdzielności majątkowej, a potem małżonkowie zdecydowali się na rozdzielność, jednak nie dokonywali żadnych przesunięć majątkowych. Dlatego jest dziedziczenie 4/6. W Pani przypadku po ustanowieniu rozdzielności pewnie było jakieś przesunięcie – np. umowa darowizny. W takim wypadku skoro to małżonek jest wyłącznym właścicielem mieszkania i wchodzi ono w skład majątku osobistego, to jest dziedziczone po 1/3 przez Panią i córki.
Cieszę się, że zadała Pani to pytanie, bo dzięki temu widać, że nawet najlepiej napisany wpis na blogu nie rozwiązuje problemu i z reguły konieczna jest wizyta u zawodowego prawnika, bo każda sytuacja jest inna.
Pozdrawiam serdecznie i życzę miłego dnia.
No widzi Pan jednak dobrze ,że zostawilam komentarz bo faktycznie źle zrozumiałam a co najgorsze miałabym tego pewność w przyszłości , a faktycznie w akcie notarialnym mamy też podział majątku : mieszkanie na męża , finanse na mnie . Ogólnie przed zawarciem rozdzielności wiele szczegółów nie znaliśmy i dopiero po latach teraz wychodzą jak człowiek myśli o starości 😉 Myślimy wrócić do wspólności bo wyszła kolejna sprawa którą się interesuje : przykladowo renta po zmarłym małżonku nie należy się wdowie gdy w małżeństwie była rozdzielność echhh rozdzielność jak widać nie obowiązuje tylko za życia a taką teorie znałam
Ciesze się, że dzięki rozmowie ze mną uświadomiła Pani sobie kilka rzeczy. Pozdrawiam i życzę powodzenia:)