Sporządzenie spisu inwentarza umożliwia ustalenie co wchodzi w skład spadku, przyjętego przez spadkobiercę z dobrodziejstwem inwentarza. Taką samą rolę pełni wykaz inwentarza, ma on jednak inny charakter prawny. Jaki jest cel spisu inwentarza oraz wykazu inwentarza oraz co należy zawrzeć w spisie inwentarza? Te właśnie kwestie chciałbym Ci wyjaśnić w poniższym artykule. No to zaczynajmy!
Spis inwentarza po zmarłym
Jaki jest cel spisu inwentarza? Spisem inwentarza nazywamy dokument urzędowy, zawierający dokładny wykaz poszczególnych przedmiotów należących do spadku z zaznaczeniem wartości każdego z nich. Obejmuje on jego stan czynny i bierny, czyli aktywa i pasywa (długi). Jego celem jest ustalenie zakresu odpowiedzialności za długi spadku spadkobiercy, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, decyduje o tym bowiem wartość stanu czynnego spadku.
Czy warto skorzystać z pomocy profesjonalisty przy tworzeniu spisu majątku? Warto skorzystać z pomocy profesjonalisty przy tworzeniu spisu majątku, ponieważ pomoc profesjonalnego pełnomocnika wpływa na usprawnienie toczących się postępowań spadkowych. Adwokat lub radca prawny wyjaśni wszelkie kwestie prawne i doradzi jak sporządzić spis majątku.
Postępowanie w przedmiocie spisu inwentarza
Sąd spadku wydaje postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza na wniosek osoby uprawnionej, w tym spadkobiercy, który dokonał przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Kto może złożyć wniosek o sporządzenie spisu inwentarza
Wniosek może złożyć:
- osoba, która uprawdopodobni, że jest spadkobiercą, który dokonał przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub zapisobiercą, albo też osobą uprawnioną do zachowku,
- wykonawca testamentu,
- wierzyciel spadkodawcy.
Wierzyciel, składając wniosek, musi przedstawić pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy. Jeżeli chodzi o dowód należności przeciwko spadkodawcy, to może to być na przykład dokonanie przez testatora uznania długu.
Wniosek o spis inwentarza – wzór
Jak napisać wniosek o spis inwentarza spadku krok po kroku?
- We wniosku o dokonanie spisu inwentarza spadku, na wstępie musisz wskazać właściwego komornika oraz podać dane osobowe wnioskodawcy – jego imię i nazwisko lub pełną nazwę (w przypadku osoby prawnej), jego adres zamieszkania lub siedziby, adres korespondencyjny, jeżeli jest inny, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, numer PESEL, numer NIP oraz dla celów kontaktowych: numer telefonu i adres poczty elektronicznej.
- Wniosek powinieneś zatytułować „Wniosek o dokonanie spisu inwentarza”,
- Następnie zawrzeć jego sentencję „Wnoszę o sporządzenie spisu inwentarza po zmarłym spadkodawcy” – i tu podajesz jego dane osobowe oraz wskazujesz datę śmierci.
- Musisz też wskazać uczestników postępowania, a więc wszystkich spadkobierców, poprzez podanie ich danych oraz jeśli byli ustanowieni: wykonawcę testamentu, kuratora spadku, dozorcę bądź zarządcę tymczasowego wraz z ich adresami zamieszkania.
- Następnie wykazujesz swoje uprawnienie do złożenia wniosku – na przykład testament lub postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku.
- Potem wskazujesz, co składa się na masę spadkową. W tym celu szczegółowo opisujesz jej składniki oraz miejsce, gdzie się one znajdują. Jeśli chodzi o długi spadkowe, oznaczasz wierzyciela oraz tytuły, z jakich powstały długi spadkowe, na dzień zgonu spadkodawcy, a więc z chwili otwarcia spadku.
- Szczegółowo opisujesz aktywa masy spadkowej, wymieniasz poszczególne przedmioty i prawa majątkowe oraz dokonujesz opisu przedmiotów zapisów windykacyjnych z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku. W taki sam sposób opisujesz pasywa, a więc długi i zobowiązania obciążające spadek według chwili otwarcia spadku.
- Na końcu zawierasz oświadczenie „dokonuję wyboru Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w ……………… w trybie art. 8 ust. 5 i 6 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji”, które dotyczą jego właściwości miejscowej. Na końcu podajesz datę i miejscowość, w której wniosek został sporządzony oraz składasz podpis i wymieniasz załączniki. Jeżeli wniosek składasz do sądu, musi w nim zawrzeć jego oznaczenie. Oczywiście w takim wypadku, we wniosku nie zawierasz żadnych odniesień do komornika sądowego.
Gdzie składa się wniosek o sporządzenie spisu?
Wniosek o sporządzenie spisu składa się do sądu spadku, a więc sądu rejonowego ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jeżeli nie można go ustalić, sąd spadku to sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. W braku powyższych podstaw jako sąd spadku występuje sąd rejonowy dla m.st. Warszawy.
Musisz wiedzieć, że wniosek o spisie inwentarza można również złożyć bezpośrednio u komornika, który byłby właściwy do wykonania postanowienia sądu spadku o sporządzeniu spisu inwentarza. Po otrzymaniu wniosku o sporządzeniu spisu inwentarza, komornik przystępuje niezwłocznie do jego sporządzenia i zawiadamia o tym sąd spadku, ten zaś wydaje postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza. W sytuacji, gdy sąd spadku oddali albo odrzuci wniosek o sporządzenie spisu inwentarza, bądź umorzy postępowanie, spis sporządzony przez komornika rodzi takie same skutki, jak złożenie wykazu inwentarza.
Sporządzenie spisu inwentarza z urzędu
Postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza wydaje z urzędu sąd wtedy, jeżeli uzna to za konieczne, na przykład w sprawie z zakresu zarządu spadkiem nieobjętym, w której nie doszło do jego wykonania.
Ogłoszenie o spisie inwentarza
Po wydaniu postanowienia w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza, sąd niezwłocznie zarządza ogłoszenie o spisie inwentarza. Zamieszcza się je na stronie internetowej oraz tablicy ogłoszeń sądu. Na postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza przysługuje zażalenie.
Wykonanie postanowienia o spisie inwentarza
Kto może sporządzić spis inwentarza? Po wydaniu postanowienia sądu o sporządzeniu spisu inwentarza, zaopatrzonego z urzędu we wzmiankę o wykonalności, podlega ono wykonaniu przez komornika, w którego okręgu znajdują się rzeczy podlegające wciągnięciu do spisu inwentarza, w tym przedmioty zapisów windykacyjnych. Nadzór nad czynnościami komornika sprawuje sąd, który wydał postanowienie.
O terminie dokonania spisu inwentarza komornik zawiadamia wnioskodawcę oraz uczestników postępowania, w tym spadkobiercę który objął spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Spis sporządza się w obecności dwóch świadków powołanych spośród osób dorosłych, bezstronnych i mających zdolność do postrzegania.
Co zawiera spis inwentarza? Proces sporządzenia spisu inwentarza
Jak sporządzić spis inwentarza? W spisie inwentarza komornik wykazuje przedmioty należące do spadku i przedmioty zapisów windykacyjnych oraz zaznacza wartość przedmiotów należących do masy spadkowej według cen i stanu z chwili otwarcia spadku. Ponadto określa wysokość długów spadkowych ze wskazaniem wysokości każdego z nich według stanu z chwili otwarcia spadku. Na komorniku spoczywa obowiązek ustalenia co jest wartością stanu czynnego spadku, co obejmuje przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, przy uwzględnieniu rzeczy i praw spornych.
Uzupełnienie spisu inwentarza
Często zdarza się, że dochodzi do ujawnienia przedmiotu należącego do spadku, przedmiotu zapisu windykacyjnego lub długów spadkowych pominiętych w spisie. Jakie są konsekwencje niedokładnego lub niekompletnego spisu inwentarza?
W takiej sytuacji, na wniosek osoby uprawnionej do złożenia wniosku o sporządzenie spisu (na przykład wykonawcy testamentu czy krewnego zmarłego, który zaakceptował przyjęcie spadku), sąd spadku wydaje postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza, zawierającego dane m.in. zapisu windykacyjnego czy długu spadkowego niezamieszczonego w spisie. Postanowienie o sporządzeniu uzupełniającego spisu inwentarza sąd spadku może wydać także z urzędu.
Spis inwentarza – koszt
Ile kosztuje spis inwentarza? W związku ze sporządzeniem spisu inwentarza konieczne jest poniesienie pewnych wydatków. Na koszty sporządzenia spisu inwentarza to opłata sądowa od wniosku o sporządzenie spisu inwentarza wynosi 100 zł oraz stała opłata u komornika w wysokości 400 zł.
Ile trwa spis inwentarza przez komornika?
W praktyce czas przeprowadzenia spisu inwentarza przez komornika sądowego może wynosić od kilku godzin do kilku dni. Komornik powinien stworzyć szczegółowy spis przedmiotów, które znajdowały się w posiadaniu zmarłego, i ocenić ich wartość. Bez wątpienia procedura ta wymaga czasu i dokładności, aby spis był kompletny i wiarygodny.
Czy spis inwentarza jest obowiązkowy w przypadku spadku?
Sporządzenie spisu inwentarza nie jest obowiązkowe. Brak sporządzenia spisu inwentarza bądź wykazu inwentarza może jednak powodować wiele komplikacji z powodu nieokreślenia, jaki był stan czynny spadku pozostawionego przez spadkobiercę. W przypadku nie sporządzenia spisu inwentarza, spadkobiercy ponoszą pełną odpowiedzialność za długi spadkowe. Nie będzie bowiem wyznaczona kwotowa granica ich odpowiedzialności, a zatem odpowiedzialność nie zostanie w żaden sposób ograniczona.
Spis inwentarza i co dalej?
Po sporządzeniu spisu inwentarza komornik przesyła do sądu spadku akta sprawy. Każda ze stron postępowania spadkowego będzie mogła zapoznać się z treścią wykonanego przez komornika spisu inwentarza. Wartość przedmiotów należących do spadku i przedmiotów zapisów windykacyjnych komornik ustala według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a wysokość długów spadkowych – według stanu z chwili otwarcia spadku. Na postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza przysługuje zażalenie.
Wykaz inwentarza spadku
Wykaz inwentarza spadku jest dokumentem prywatnym. Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, akceptując długi spadkowe może wykaz inwentarza spadku sporządzić samodzielnie, na urzędowym formularzu, znajdującym się między innymi na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości oraz:
- złożyć wykaz inwentarza przed notariuszem, który dokumentuje tą czynność w formie protokołu notarialnego i niezwłocznie przesyła wypis protokołu do sądu spadku,
- złożyć wykaz inwentarza w sądzie, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania składającego wykaz, który przesyła go niezwłocznie do sądu spadku,
- złożyć wykaz inwentarza w sądzie spadku.
O złożeniu wykazu inwentarza, ogłasza się niezwłocznie na tablicy ogłoszeń sądu spadku. Do sporządzenia oraz złożenia wykazu inwentarza uprawniony jest także zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu. Wykaz inwentarza obejmuje takie same dane jak spis inwentarza, obejmując długi spadkowe, przedmioty należące do spadku i przedmioty zapisów windykacyjnych.
Spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza spłaca długi spadkowe zgodnie ze złożonym wykazem. Nie może jednak zasłaniać się brakiem znajomości złożenia wykazu inwentarza przez innego spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego lub wykonawcę testamentu. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.
Sporządzenie wykazu inwentarza i złożenie go w sądzie jest bezpłatne. W przypadku, gdy wykaz inwentarza składany jest przed notariuszem – maksymalna stawka opłaty za sporządzenie protokołu wynosi 200 zł netto + podatek VAT. Dopełnienie wszelkich formalności i zawarcie w spisie inwentarza rzeczy znajdujących się w spadku zmarłej osoby jest kwestią skomplikowaną. Mam nadzieję, że udało mi się Ci ją rozjaśnić.
Sprawdd również nasze darmowe wzory: