Szukaj
Close this search box.

Odrzucenie spadku przez małoletniego

Spis treści
Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego

Jak odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka?

Pozbyłeś się problemu i odrzuciłeś zadłużony spadek? Często to bardzo dobra decyzja. Alternatywa w postaci przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza nie zawsze jest tak samo atrakcyjna.

Więcej na ten temat: Odrzucenie spadku

Jeśli nie masz dzieci, to twoje kłopoty z zadłużonym spadkiem właśnie się skończyły. W przeciwnym wypadku jesteś dopiero w połowie drogi.

Wolisz oglądać niż czytać? Zapraszam Cię na kanał, który na YouTubie prowadzi moja małżonka – specjalista z zakresu prawa spadkowego radca prawny Anna Klisz – Odrzucenie spadku w imieniu małoletniego

odrzucenie spadku w imieniu małoletniego

Odrzucenie spadku ma taki skutek, jakbyś zmarł przed spadkodawcą. Zatem po nim nie dziedziczysz. W Twoje miejsce wchodzą jednak Twoje dzieci. Każde z nich dziedziczy w częściach równych udział w spadku, który przypadał na Ciebie.

Gdy dzieci są pełnoletnie, muszą po prostu powtórzyć procedurę odrzucenia spadku i otrzymania przez małoletniego spadkobiercę oświadczenia, którą sam przeszedłeś. To nie powinno być trudne o ile zachowany zostanie 6 miesięczny termin liczony od dnia, kiedy dowiedziały się o tym, że odrzuciłeś spadek.

Pamiętaj również, że po odrzuceniu spadku przez Twoje dziecko, na to miejsce wchodzą jego dzieci (Twoje wnuki). One też muszą odrzucić spadek.

wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego

Odrzucenie spadku przez dziecko – gdzie należy złożyć wniosek?

Jeśli jedna lub więcej z osób, które muszą odrzucić spadek jest małoletnia, procedura się nieco komplikuje. Odpowiednie oświadczenie o odrzuceniu spadku powinien złożyć w ich imieniu takich dzieci rodzic (ewentualnie opiekun). Jego skuteczność zależy jednak od zgody sądu opiekuńczego.

W końcu opiekun powinien uzyskiwać uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Jak zatem powinno wyglądać to po kolei?

1. Pierwszy krok to ustalenie, czy dziecko jest spadkobiercą. Jeśli odrzucenie spadku ma dotyczyć jednego z rodziców, to dziecko dziedziczy w pierwszej kolejności. Jeśli chodzi o spadek po dalszym krewnym (babcia, dziadek, wujek, ciotka itd.) wówczas w pierwszej kolejności spadek odrzucają bliżsi krewni.

2. Drugi krok to przeprowadzenie postępowania sądowego przez sąd rodzinny w przedmiocie wyrażenia zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka.

3. Trzeci krok to złożenie przez uprawnionego rodzica lub opiekuna oświadczenia o odrzuceniu spadku. Dzieje się to najczęściej przed notariuszem, a rzadziej przed sądem spadku w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym.

 

Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego

Sąd opiekuńczy wyraża zgodę na odrzucenie spadku przez dziecko po przeprowadzeniu postępowania sądowego, w toku którego musi się upewnić, że jest to w interesie dziecka.

Chodzi tu o sąd właściwy ze względu na miejsce zmieszania dziecka (a konkretniej jego wydział rodzinny).

Proces otrzymania postanowienia sądu rodzinnego

Takie postępowanie wszczyna się na wniosek rodziców lub opiekunów dziecka. Pamiętaj też, że złożenie do sądu rodzinnego wniosku powinno się odbyć w odpowiednim terminie. Poniżej wyjaśnię Ci w jakim.

Z wnioskiem w imieniu dziecka może wystąpić każdy z rodziców lub opiekunów prawnych. Nie ma tutaj znaczenia to, z czyjej strony jest spadek.

To znaczy, że matka dziecka może odrzucić spadek po swojej rodzinie jak i po rodzinie ojca dziecka (na przykład dziadka, babci czy wujka od strony ojca). Takie same uprawnienia ma ojciec dziecka.

Nawet jeśli władzę rodzicielską sprawują oboje rodzice, z wnioskiem może wystąpić także tylko jedno z nich. Drugi z rodziców staje się z mocy prawa jedynie uczestnikiem takiego postępowania. Sąd rejonowy będzie go zatem zawiadamiał o wszystkim, co w sprawie się dzieje.

Dlatego jeśli nie żyjesz wspólnie z drugim rodzicem dziecka, we wniosku do sądu koniecznie podaj jego aktualny adres pobytu lub zamieszkania. W przeciwnym wypadku sprawa będzie się nieznośnie przedłużać, aż sąd sam ustali adres.

 

Wniosek o odrzucenie spadku przez małoletniego – uzasadnienie i dokumenty

Motywując wniosek do sądu rodzinnego z reguły wystarczy wykazać, że spadek jest zadłużony i że rodzice już go odrzucili we własnym imieniu. Można to zrobić na przykład pokazując wezwania do zapłaty do zmarłego, umowy kredytowe, dokumentację komornika. Warto też do wniosku załączyć oświadczenia o odrzuceniu spadku składane przez innych spadkobierców.

Z mojego doświadczenia wynika, że jeśli wnioski są dobrze udokumentowane i zawierają odpowiednie uzasadnienie, sądy wyrażają zgodę na odrzucenie spadku w imieniu dziecka bez wyznaczania rozprawy. Warto zatem poświęcić trochę więcej energii na to, żeby dobrze przygotować wniosek i dzięki temu nie tracić czasu na „chodzenie po sądach”.

Złożenie oświadczenia przed upływem terminu

Dysponując prawomocnym zakończeniem postępowania, a więc oświadczeniem sądu opiekuńczego wyrażającym zgodę na nieprzyjęcie spadku w imieniu małoletniego możesz (a nawet powinieneś) możliwie szybko złożyć takie oświadczenie w sądzie lub u notariusza. Zwlekanie może mieć opłakane skutki, więc zawsze lepiej, aby zostało ono złożone niezwłocznie.

Odrzucenie spadku przez dziecko, które zostało poczęte za życia spadkodawcy – jak napisać wniosek? Wzór wniosku

Pamiętaj o tym, że dziecko jest spadkobiercą tylko wówczas, kiedy zostało poczęte za życia spadkodawcy. W języku prawniczym dziecko, które zamieszkuje jeszcze w brzuchu mamy nazywa się Nasciturs. Taki spadkobierca żeby uniknąć długów spadkowych też musi spadek odrzucić. To znaczy, że Ty musisz to zrobić w jego imieniu, zarządzając majątkiem dziecka.

Oczywiście nie oznacza to, że matka w ciąży musi dodatkowo stresować się biorąc udział w sprawie sądowej. Dziecko nabiera pełnoprawnego statusu spadkobiercy dopiero po urodzeniu. Warunkiem – zgodnie ze słowami kodeksu cywilnego jest to, żeby urodziło się żywe. Dopiero od urodzenia zaczyna biec termin do odrzucenia spadku i wszystkiego, co wchodzi w skład spadku.

No chyba, że rodzic odrzucił spadek w swoim imieniu dopiero po urodzeniu dziecka. Wówczas termin biegnie od momentu, kiedy rodzic zdecyduje się złożyć oświadczenie.

Uzyskanie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka u notariusza

Nie popełnij błędu i pamiętaj, że sprawa sądowa to jeszcze nie koniec! Żeby zakończyć całą procedurę odrzucenia spadku po jej prawomocnym zakończeniu, musisz udać się do notariusza wraz z postanowieniem sądu i złożyć tam oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego. Wzór takiego oświadczenia nie jest Ci potrzebny, bo notariusz wszystko przygotuje.

Odpis postanowienia sądu wraz ze stwierdzeniem prawomocności uzyskasz w sądzie, który je wydał.

Oświadczenie powinien złożyć ten z rodziców bądź opiekunów, którego sąd upoważnił w treści postanowienia.

 

Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku – termin

Ogólna zasada jest taka, że złożenie oświadczenia o odrzucenie spadku powinno zostać dokonane w ciągu 6 miesięcy od momentu, kiedy spadkobierca dowiedział się o tym, że jest powołany do spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Uchybienie tego terminu może prowadzić do przejęcia pełnej odpowiedzialności za długi spadkowe.

Najbliższa rodzina dowiaduje się o tym, że została powołana do dziedziczenia z reguły z chwilą otwarcia spadku spadkodawcy. Jednak nie musi tak być w każdym przypadku. Jak przewiduje prawo spadkowe, jeśli będziesz w stanie udowodnić, że np. nie utrzymywałeś stałych kontaktów ze spadkodawcą i wcześniej o jego śmierci nie wiedziałeś, termin 6 miesięczny liczy się do momentu, kiedy tę wiedzę uzyskałeś.

Ten sam termin dotyczy sytuacji, gdy spadkodawcy powołani do spadku w bliższej kolejności odrzucili spadek. Zaczyna on biec wtedy, kiedy dowiedziałeś się o tytule swojego powołania.

Jak liczyć termin na odrzucenie spadku przez małoletniego?

W przypadku osoby małoletniej bierze się pod uwagę stan wiedzy opiekuna prawnego, którym najczęściej jest rodzic lub rodzice. W najbardziej typowej sytuacji, to jest kiedy rodzic odrzuca zadłużony spadek, co powoduje powołanie do spadku małoletniego dziecka tego rodzica, termin 6 miesięczny zaczyna biec od chwili, w której rodzic dokonał przed sądem rodzinnym złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Będąc rodzicem lub opiekunem dziecka musisz podjąć zdecydowane i niezwłoczne działanie. Wyjaśniłem Ci już, że odrzucenie spadku przez dziecko jest możliwe po uzyskaniu zgody sądu rodzinnego.

Jak zdążyć przed terminem?

Nie wiem czy miałeś już styczność z wymiarem sprawiedliwości, ale normą jest że na rozpatrzenie sprawy w sądzie i wyznaczenie pierwszej rozprawy trzeba czekać kilka miesięcy. Czy zdążysz przeprowadzić całą procedurę w 6 miesięcy przed upływem terminu? A co jeśli Twój wniosek będzie zawierał braku lub błędy? Wówczas postępowanie przed sądem rodzinnym może potrwać dłużej.

Najgorsze, że nie masz wpływu na to, kiedy sąd rejonowy wyznaczy rozprawę i wyda stosowną zgodę. Kiedyś to był naprawdę spory problem i prowadzenie tego typu postępowań kosztowało wiele nerwów.

Na szczęście w jednym z orzeczeń w 2013 roku Sąd Najwyższy uznał, że 6 miesięczny termin nie biegnie w czasie, gdy sprawa o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku toczy się przed sądem (czyli od dnia złożenia wniosku do dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu). To bardzo rozsądne orzeczenie, które usuwa wiele wątpliwości.

Nie zmienia to faktu, że do procedury odrzucenia spadku przez małoletniego należy podejść odpowiednie szybko i nie odkładać go na ostatnią chwilę. Tak, aby przez zwykłe niedopatrzenie nie okazało się, że zarządzając majątkiem dziecka, nie dotrzymałeś odpowiedniego terminu i przyjąłeś majątek z całym dobrodziejstwem inwentarza, a zatem także i z wiążącymi się z nim licznymi długami.

Picture of adwokat Iwo Klisz

adwokat Iwo Klisz

absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, prawnik specjalizujący się w prawie spadkowym, adwokat będący członkiem Izby Adwokackiej we Wrocławiu, jako doktorant na Uniwersytecie Wrocławskim prowadził zajęcia ze studentami z zakresu prawa spadkowego i cywilnego.

Moje eksperckie komentarze w największych portalach medialnych i prawniczych:

Umów się ze mną na konsultację prawną

Administratorem Twoich danych osobowych jest Iwo Klisz Kancelaria Adwokacka. Więcej informacji o danych osobowych znajdziesz na stronie: https://adwokat-wroclaw.biz.pl/polityka-prywatnosci/