W swojej praktyce zawodowej wspomaga klientów w różnych sytuacjach i problemach prawnych, niejednokrotnie jestem proszony o wsparcie w sprawach o dziedziczenie spadku. Stwierdzenie nabycia spadku pozwala ustalić, kto i w jakiej części nabył spadek po zmarłej osobie. Niezależnie od tego w jaki sposób planujemy przeprowadzić sprawę o stwierdzenie nabycia spadku, konieczne jest przygotowanie odpowiednich dokumentów dla sądu lub przedstawienie ich u notariusza.
Dokumenty do nabycia spadku takie jak akt zgonu spadkodawcy, akty urodzenia spadkobierców, czy testament są niezbędne do tego żeby nabyć (lub odrzucić spadek). Potwierdzenie dziedziczenia, nieważne czy w sądzie, czy przed notariuszem jest bowiem silnie sformalizowanym procesem. W dzisiejszym artykule postaram się odpowiedzieć na takie kwestie jak to jakie dokumenty są wymagane do sprawy spadkowej, gdzie złożyć wniosek o nabycie spadku, czy ile trwa sprawa o stwierdzenie nabycia spadku? Zachęcam do lektury.
Jakie dokumenty są wymagane do stwierdzenia nabycia spadku?
Wielu klientów rozpoczyna wizytę w kancelarii od pytania jakie dokumenty do sprawy spadkowej należy przygotować? Jeżeli mamy na myśli sądowe postępowanie spadkowe to podstawowym dokumentem, który należy złożyć, jest wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Wniosek ten inicjuje całe postępowanie sądowe, a pozostałe istotne dokumenty stanowią załączniki do takiego wniosku. Warto pamiętać, że wniosek może być składany zarówno przez spadkobierców, jak i przez osoby działające w ich imieniu na podstawie pełnomocnictwa. Co może być mniej oczywiste wniosek może złożyć również podmiot, który nie jest co prawda spadkobiercą, ale ma interes prawny w przeprowadzeniu takiego postępowania np. wierzyciel zmarłego spadkodawcy.
Do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku przed sądem należy dołączyć:
- odpis aktu zgonu zmarłego;
- odpisy aktów urodzenia jego spadkobierców;
- testament (jeżeli został sporządzony i dysponujemy jego egzemplarzem);
- dowód uiszczenia opłaty od wniosku;
- pełnomocnictwo wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej (jeżeli reprezentuje nas pełnomocnik).
W przypadku gdy zdecydujemy się na poświadczenie dziedziczenia przed notariuszem całe postępowanie jest mniej skomplikowane, przede wszystkim nie musimy sporządzać odrębnego wniosku. Również w tym przypadku jednak należy przedstawić akt zgonu/akty urodzenia oraz ewentualne testamenty.
Gdzie złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?
Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku należy złożyć do sądu rejonowego, który jest właściwy dla miejsca ostatniego zamieszkania zmarłego. Warto jednak zaznaczyć raz jeszcze, że spadkobiercy mają również alternatywę – mogą przeprowadzić sprawę o stwierdzenie nabycia spadku u notariusza. Notariusz sporządzi wtedy notarialne poświadczenie dziedziczenia, które ma moc równą orzeczeniu sądu. Notarialne poświadczenie jest przy tym znacznie szybszym rozwiązaniem, o ile nie ma spornych kwestii dotyczących dziedziczenia.
Decyzja, czy udać się do sądu, czy do notariusza, zależy od indywidualnej sytuacji i woli spadkobierców. Jeśli jednak dziedziczenie jest prostą sprawą, a testament nie budzi wątpliwości, notarialne poświadczenie dziedziczenia może być wygodną i szybszą alternatywą.
Ile trwa proces nabycia spadku w sądzie?
Bardzo ciężko jest jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie o długość trwania sprawy spadkowej w sądzie, gdyż zależy to od wielu czynników. W standardowej sytuacji, gdzie nie ma sporów dotyczących testamentu ani innych kwestii, proces może trwa około kilku miesięcy od złożenia wniosku (w dużych miastach z reguły co najmniej pół roku z uwagi na obciążenie sądów). Czas oczekiwania na postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zależy od tego, jak szybko sąd będzie mógł wyznaczyć termin rozprawy oraz czy wszyscy zainteresowani będą obecni na rozprawie.
W bardziej skomplikowanych przypadkach, gdy na przykład pojawiają się wątpliwości co do testamentu, pokrewieństwa spadkobierców lub dziedziczenia w ogóle, postępowanie może potrwać znacznie dłużej. W takim wypadku sąd będzie musiał przeprowadzić bardziej szczegółowe postępowanie dowodowe, co może wydłużyć cały proces. W takich sprawach czas trwania postępowania wynosi nieraz nawet kilka lat.
