Wiele osób zapomina, że samo nabycie spadku nie zamyka wszystkich obowiązków związanych ze spadkobraniem. Spadek rozliczyć trzeba jeszcze z fiskusem. Ile wynosi podatek od spadku? Na to ile wynosi podatek od spadku, wpływ ma kilka zmiennych. Po pierwsze istotne znaczenie ma wartości odziedziczonego spadku (tj. wchodzących do niego rzeczy lub praw majątkowych) lub wartości należnego udziału spadkowego.
Stopień pokrewieństwa a wysokość podatku od spadku
Niemniej istotną kwestią dla określenia ile wynosi podatek od spadku jest stopień pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą, spadkobiercami. Stopień pokrewieństwa wpływa bowiem na zaliczenie spadkobiercy do tzw. grupy podatkowej. W przypadku najbliższej rodziny spadkodawcy wartość podatku od spadku, co do zasady, wynosi 0,00 zł tzn. podatku, nie płaci się wcale. Ile wynosi podatek od spadku dla dalszych grup podatkowych? To zależy od konkretnej grupy, w skrajnych przypadkach najwyższa jego stawka może wynosić nawet 20%. Określając to, ile wynosi podatek od spadków warto pamiętać – jak w wielu innych przypadkach dotyczących prawa spadkowego – ważne są też uczynione przez spadkodawcę za życia darowizny.
Ważnym pojęciem jest tzw. kwota wolna od podatku. Będzie ona – na pewnych zasadach – zmniejszać kwotę podlegającą opodatkowaniu. Czyli można powiedzieć, że spadek jest opodatkowany ponad kwotę wolną.
Wspominałem o tym, że stopień bliskości ze zmarłym tworzy trzy tzw. grupy podatkowe. Dla każdej z tych grup wysokość podatku od spadków jest inna. Nadto, w każdej z nich obowiązuje inna kwota wolna od podatku. Co więcej, w pewnych grupach można całkowicie uniknąć zapłaty podatku, dokonując odpowiedniego zgłoszenia, ale o tym dalej.
Termin płatności podatku od spadków i darowizn wynosi 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość podatku.
Ile wynosi podatek od spadków w I grupie podatkowej?
W skład I grupy podatkowej wchodzą małżonek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie.
Na wstępie warto wskazać, że spośród powyżej wskazanych osób tylko teściowie, zięć i synowa będą musieli zapłacić podatek od spadków. Pozostałe osoby – po spełnieniu określonych warunków są całkowicie zwolnione z podatku. Te osoby określa się czasem jako należące do „zerowej” grupy podatkowej. Przedstawiciele grupy „zerowej” z reguły nie muszą więc martwić się na tym, ile wynosi podatek od spadku.
Wspomniany wcześniej warunek do zwolnienia od podatku, to dokonanie odpowiedniego zgłoszenia nabytych w drodze spadku rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza.
Warto zaznaczyć, że zdarzyć się może, że termin na zgłoszenie liczony jest inaczej. Sytuacja taka wystąpi m.in. jeśli spadkobierca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.
W takim wypadku zwolnienie oczywiście przysługuje, pod warunkiem że spadkobierca zgłosi fakt nabycia własności rzeczy lub praw naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu. Dodatkowo spadkobierca musi uprawdopodobnić fakt późniejszego powzięcia wiadomości o nabyciu tych składników spadku np. wskaże, że o istnieniu pewnych rzeczy lub praw majątkowych wchodzących w skład spadku powziął informację dopiero ze sporządzonego przez komornika spisu inwentarza.
(przeczytaj także: Podatek od spadku).
Jak wyliczyć podatek od spadku przykład
W pierwszej grupie podatkowej kwota wolna od podatku to 9637,00 PLN.
Celem obliczenia należnego podatku od spadków należy od wartości spadku przypadającego na określonego spadkobiercę odjąć tę kwotę. Jeśli wartość jest mniejsza niż zero, to podatku w ogóle się nie płaci i nie trzeba dokonywać żadnych zgłoszeń.
Należy pamiętać, że przy określaniu kwoty wolnej od podatku trzeba dodać wartość majątku nabytego przez spadkobiercę w drodze spadku do wartości własności rzeczy i praw, które nabył jeszcze za życia od spadkodawcy (np. jako darowizny). Zsumować należy darowizny z okresu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie spadku.
Jeśli wynik powyższego działania przekracza kwotę wolną, czyli jest wyższy niż zero, ale niższy niż 10 278,00 PLN, to podatek wynosi 3% wartości spadku.
W przypadku, gdy wartość majątku jest jeszcze wyższa, ale nie przekracza 20 556,00 PLN należny podatek to 308,30 PLN + 5% nadwyżki od wartości ponad 10 278,00 PLN.
Gdy majątek przekracza wartość 20 556,00 PLN wówczas podatek wynosi 822,20 PLN i 7% nadwyżki ponad 20 556 PLN
Przykład:
Wartość udziału spadkowego przypadającego na spadkobiercę (np. na zięcia) wynosi 25 000, 00 PLN to obliczenie podatku wygląda tak:
Krok 1 – Ustalenie kwoty wolnej od podatku
25 000, 00 – 9637,00 PLN = 15 363 PLN
Krok 2 ustalenie nadwyżki powyżej 10 278,00 PLN
15 363 PLN – 10 278,00 PLN = 5085 PLN
Krok 3 – sumowanie
308,30 PLN + (5% z 5085 PLN) = 308,30 PLN +254,25 PLN = 562,55 PLN
W kolejnych grupach obliczenia są analogiczne, jednak wartości są nieco inne. Im dalsza grupa, tym podatek wyższy.
W jaki sposób należy doliczyć darowizny? To proste. Kiedy jesteś w pierwszym kroku na kwotę 9637 PLN, w pierwszej kolejności zaliczasz otrzymane darowizny. Jeśli ich wartość przekracza kwotę wolną od podatku, to wtedy tak jakby tej kwoty w ogóle nie było, a Ty masz obowiązek zapłacić podatek od pełnej wartości spadku.
Sprawdź również:
- Zgłoszenie nabycia spadku do urzędu skarbowego
- Wydanie odpisu postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku
Ile wynosi podatek od spadku w II grupie podatkowej?
W tej grupie będą znajdować się zstępni rodzeństwa (siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (wujkowie, ciotki), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
Kwota wolna od podatku dla osób z tej grupy wynosi 7276 PLN.
Wysokość podatku to:
- 7% – gdy wartość udziału spadkowego nie przekracza 10 278 PLN
- 719,50 PLN + 9% nadwyżki ponad 10 278 PLN – gdy wartość udziału spadkowego zawiera się w przedziale pomiędzy 10 278 PLN a 20 556 PLN
- 1644,50 PLN + 12% nadwyżki ponad 20 556,00 PLN – gdy wartość udziału spadkowego przekracza 20 556,00 PLN.
Pamiętamy, żeby od wartości udziału, o którego liczymy podatek odjąć kwotę wolną od podatku.
Ile wynosi podatek od spadku w III grupie podatkowej?
W tej grupie są wszystkie inne osoby niewymienione w grupach I i II. W przypadku osób z tej grupy kwota wolna od podatku to 4902,00 PLN zaś podatek wynosi:
- 12% – gdy wartość udziału spadkowego nie jest wyższa niż 10 278,00 PLN
- 1233,40 PLN + 16% nadwyżki ponad 10 278 PLN – gdy wartość udziału spadkowego zawiera się w przedziale pomiędzy 10 278 PLN a 20 556 PLN
- 2977,90 PLN + 20% nadwyżki ponad 20 556 PLN – gdy wartość udziału spadkowego przekracza 20 556,00 PLN.
Podobnie jak wyżej nie zapomnij od wartości udziału, o którego liczymy podatek odjąć kwotę wolną od podatku.
Ile wynosi podatek od spadku mieszkania?
Zasady obliczania tego ile wynosi podatek od spadku w przypadku dziedziczenia mieszkania nie zmieniają, jeżeli chodzi o wysokość podatku w zależności od grupy podatkowej. W przypadku mieszkania ważnym jest jednak rozsądne wyliczenie jego wartości. Mówiąc o rozsądnym wyliczeniu wartości mieszkania, mam na myśli wskazanie wartości możliwie bliskiej jego ceny rynkowej. Dlaczego to aż tak istotne?
Urząd Skarbowy kontrolując złożoną deklarację podatkową, również może zbadać ile wynosi podatek od spadku w danej sprawie. Oczywiste jest, że zaniżona wartość mieszkania spowoduje obniżenie wysokości należnego Urzędowi Skarbowemu podatku. W takim wypadku Urząd Skarbowy może zażądać dopłaty podatku, a dodatkowo naliczyć karne odsetki. Dlatego też wyliczając, ile wynosi podatek od spadku, zawsze starajmy się obliczenia prowadzić względem realnej, rynkowej wartości masy spadkowej.
